Ga direct naar: Hoofdnavigatie
Ga direct naar: Inhoud
Amerikaanse soldaten tijden Operation Market Garden

Projecten van Netwerk Oorlogsbronnen

5 juli 2016 · Nieuws

Om herinneringen levend te houden is het nodig de informatie bruikbaar te maken voor ieder die de verhalen wil vinden of (door)vertellen. NOB werkt daaraan. 

Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog liggen onder andere verborgen in collecties bij musea, archieven en herinneringscentra. Om herinneringen levend te houden is het nodig de informatie bruikbaar te maken voor ieder die de verhalen wil vinden of (door)vertellen. Dat doet Netwerk Oorlogsbronnen (NOB) door leden van het thematische netwerk te verbinden in kleine, gezamenlijke projecten en zo te bouwen aan een bruikbare Collectie WO2 Nederland. NOB onderscheidt haar projecten in vijf uitvoeringslijnen.

Lijn 1 Content

Doel: Het aanbod aan inhoudelijk relevante digitale data over of van bronnen uit de Tweede Wereldoorlog kwalitatief versterken.

WO2-crowdsourcingplatform: Kamp Vught (NIOD)

Onderdeel van de collectie van het NIOD zijn persoonskaarten van gevangenen van Kamp Vught. Binnen dit project worden gegevens van deze kaarten door vrijwilligers verwerkt en opgenomen in een database, die onderdeel uitmaakt van de NOB digitale infrastructuur. Medewerkers van Kamp Vught kunnen zo eenvoudiger vragen over personen te beantwoorden. De database kan op termijn worden verbonden met persoonsdatabases van andere instellingen. Alle gegevens zijn naar verwachting op 1 juni 2017 ingevoerd.

Nationale collecties reboot

De portals die in 2010 rond de nationale collecties in het programma Erfgoed van de Oorlog tot stand zijn gekomen (Oorlog in Blik, Archiefwijzer WO2, Getuigen Verhalen) zijn inmiddels sterk verouderd. De zoekfuncties werken niet meer goed, ze zijn lastig te bekijken op smartphones en tablets en ook de vormgeving is gedateerd. De portals worden de komende drie jaar vernieuwd, te beginnen in 2016 met Getuigen Verhalen en volgend jaar Archiefwijzer WO2.

Lijn 2 Context

Doel: zinvolle digitale verbindingen maken tussen aan de Tweede Wereldoorlog verbonden personen, plaatsen, gebeurtenissen en momenten die in de verspreide WO2-collecties voorkomen.

WO2-Thesaurus Netwerk Digitaal Erfgoed

Veel collectiehoudende instellingen gebruiken een eigen trefwoordensysteem om de vindbaarheid van afzonderlijke en aan elkaar gerelateerde digitale data te vergroten. Een gedeelde thesaurus is een uitstekend middel om collecties van verschillende instellingen inhoudelijk aan elkaar te verbinden. Als onderdeel van het programma Netwerk Digitaal Erfgoed voert NOB tussen juni en december 2016 een pilotproject uit dat hierop gericht is. De centraal door het NIOD opgezette en beheerde WO2-thesaurus sluit NOB aan op vier verschillende collectiebeheersystemen (MAIS Flexis, OCLC, Memorix Maior en Adlib) en lokaal toegepaste trefwoorden. Als casus in dit project dient onder meer de collectie van het Fries Verzetsmuseum.  

WO2-Personenportal

Eén toegang op persoonsgegevens uit collecties van verschillende instellingen. Dat is het doel van dit project. De dienst zal in eerste instantie vanwege privacy-restricties alleen in een beschermde omgeving voor deelnemende organisaties beschikbaar zijn. Als eerste stap worden de persoonsbestanden van Kamp Vught (zie ook 'WO2-crowdsourcingsplatform' hierboven) op te nemen.

Lijn 3 Internationalisering

Doel: Relevante bronnen uit collecties in het buitenland vindbaar maken en integreren in de collectie WO2 Nederland.

Bronnen zonder grenzen

Relevante metadata van bronnen over de Tweede Wereldoorlog in Nederland uit onder andere Europeana, National Archives Records Administration (NARA, Nationaal Archief van de Verenigde Staten) en Archives Portal Europe (APEX) opnemen in Oorlogsbronnen.nl. Dit project is half november 2016 afgerond.

Onderzoek internationale samenwerking International Tracing Service (ITS)

Netwerk Oorlogsbronnen adviseert over digitale technologie om het archief van de International Tracing Service – met veel informatie over Nederlandse slachtoffers van het naziregime uit oorspronkelijke kampadministratie – beter toegankelijk te maken. In het najaar van 2016 is voor ITS-medewerkers een workshop georganiseerd. Nadruk ligt op de toepasbaarheid van software dat het mogelijk maakt tot op documentniveau door de gedigitaliseerde originelen heen te zoeken.

Lijn 4 Research and development

Doel: Gericht onderzoek doen naar oplossingen voor specifieke problemen en uitvoeren van haalbaarheidsonderzoeken voor potentiele producten, diensten of activiteiten. Uitgangspunt is daarbij het gebruik van bestaande technologiën.  

Volautomatische archiefontsluiting (Archief2020)

Hoe efficiënt is het gebruik van automatische tekstherkennings-software (OCR) en Named Entity Recognition (NER) als hulpmiddel om archieven beter doorzoekbaar te maken? In dit pilotproject onderzoekt Netwerk Oorlogsbronnen met het Nationaal Archief hoe het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), onderdeel van de collectie Nationaal Archief, beter digitaal ontsloten kan worden. De processtukken uit dit archief zijn zeer geschikt voor deze technieken omdat het om getypte documenten van eenzelfde opmaak gaat. Ontsluiting op documentniveau is bovendien gewenst, gezien de documenten veel ‘wat, waar, wie en wanneer - informatie’ bevatten. Waar nodig zijn er privacybeschermende maatregelen getroffen. Het project bestaat uit twee onderdelen:

  • Een testset van 88 documenten uit het CABR-archief is gedigitaliseerd en machineleesbaar gemaakt met Optical Character Recognition-software. Het percentage correct geïnterpreteerde woorden wordt in kaart gebracht.
  • Met behulp van zogenaamde “named entity”-software en bestaande lijsten (bijv. achternamen uit de volkstelling van 1947) wordt een namenindex gegenereerd, waarmee op personen, plaatsen en organisaties kan worden gezocht. Ook hier wordt gemeten hoe correct deze index de inhoud van de documenten weergeeft.

In het Archievenblad van november gaat programmamanager NOB Edwin Klijn dieper in op deze technologie. Ook wordt er in samenwerking met Archief2020 op 13 oktober 2015 een studiedag rondom deze thematiek georganiseerd. Houd daarvoor de website in de gaten.

Demonstrator regiohub

Een belangrijke zoekingang voor veel mensen is de naam van een dorp, stad of regio. Hoe kun je (semi-)automatisch verzamelde bronnen uit of over de Tweede Wereldoorlog koppelen aan geografische locaties zodat je ze bijvoorbeeld kunt tonen op een kaart? NOB onderzoekt de mogelijkheden met de provincie Gelderland als casus. Resultaat na afronding in november 2016 is naast een onderzoeksrapport een visualisatie die laat zien wat je als regionale of lokale instelling kunt doen met verbeterde data, zeker als deze ook nog bronnen inhoudelijk aan elkaar koppelt.

Lijn 5 Kennismakelaar

Doel: Inhoudelijke en technische kennisdeling en -uitwisseling voor en tussen netwerkleden en andere geinteresseerden.

Te verwachten dit jaar:

  • studiedag volautomatische archiefontsluiting in samenwerking met Archief2020 op 13 oktober;
  • landelijke netwerkdag met het thema ‘Bronnen zonder grenzen’ op 17 november;
  • workshop over digitaal collectiebeheer voor oorlogsmusea in samenwerking met Stichting Musea en Herinneringscentra 40-45 op 8 december;
  • een vernieuwde website oorlogsbronnen.nl: met de start van het programma in de vorm van een consortium wordt ook de website op de schop genomen. Op de vernieuwde website staan de projecten met netwerkpartners en diensten van Netwerk Oorlogsbronnen centraal. Lancering verwacht in november;  
  • een kennisblogsociale media accounts en intensivering van het aantal nieuwsbrieven.
Ontvang onze nieuwsbrief
Tweewekelijks geven we je een overzicht van de meest interessante en relevante onderwerpen, artikelen en bronnen van dit moment.
Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sportVFonds
Contact

Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

info@oorlogsbronnen.nlPers en media
Deze website is bekroond met:Deze website is bekroond met 3 DIA awardsDeze website is bekroond met 4 Lovie awards