P.M. Schmidt: ''om eten'': laatste oorlogsmaanden in Kethel

‘Gisterenavond zijn we tot over twaalven opgebleven. Moe had in de olie van de bonnen ‘‘drie in de pan’’ gebakken, heel lekker!’ schrijft de zestienjarige Petronella Maria (Nel) Schmidt, middelste uit een gezin van vijf kinderen, op nieuwjaarsdag 1945. ‘Woensdag, Donderdag en Vrijdag hebben we geschaatst. Het was prachtig helder weer en haast niet koud. Op het inundatiegebied was het prachtig ijs. Het is toen gaan waaien en regenen en er is sneeuw gevallen.’ De Noord-Kethelpolder is door de Duitsers pas onder water gezet. Het protestantse gezin Schmidt, vader is hoofd van de School voor Christelijk Volksonderwijs, woont in de Dorpsstraat in Kethel, eerst een zelfstandig dorp, maar in 1941 geannexeerd door Schiedam. Het gezin is zeer kerkelijk, Nel zit op orgelles. Zij en haar zus Eva bezoeken de Kweekschool in Rotterdam, tot die begin 1945 tijdelijk sluit: ‘Vanmorgen naar school geweest. Om 7.50 u gingen we weg, we waren er even over half 10. Er werd gevraagd wie zijn ‘‘taak’’ af had. Dat waren er niet veel. Verder vertelde ‘‘Manus’’ dat een oud-leerling en een leerling uit de 2e klasse beide in Duitsland overleden waren. Er brandde geen kachel en we werden gauw teruggestuurd ‘‘tot 1 Maart’’.’ Op een dag in februari brengt hun moeder een bezoek aan de buren: ‘Moe is bij Rodenburg om de laatste boter te betalen. We moeten het voortaan zonder doen.’ Piet, zoon van de boer, is onlangs opgepakt voor de Arbeitseinsatz. ‘Ze hadden uit München bericht gehad, dat Piet er zich goed doorheen sloeg.’ Een dag later schrijft Nel: ‘Toen we melk gingen halen vertelde iemand dat Piet Rodenburg in München aan Diptheritus overleden was.’ En diezelfde zondag: ‘Vanmorgen ben ik naar de kerk geweest. Het is geen mooi weer. Het verhaal van Piet is helaas waarheid. 5 Februari is hij al begraven.’ ‘Gisterenavond zijn we tot over twaalven opgebleven. Moe had in de olie van de bonnen ‘‘drie in de pan’’ gebakken, heel lekker!’ schrijft de zestienjarige Petronella Maria (Nel) Schmidt, middelste uit een gezin van vijf kinderen, op nieuwjaarsdag 1945. ‘Woensdag, Donderdag en Vrijdag hebben we geschaatst. Het was prachtig helder weer en haast niet koud. Op het inundatiegebied was het prachtig ijs. Het is toen gaan waaien en regenen en er is sneeuw gevallen.’ De Noord-Kethelpolder is door de Duitsers pas onder water gezet. Het protestantse gezin Schmidt, vader is hoofd van de School voor Christelijk Volksonderwijs, woont in de Dorpsstraat in Kethel, eerst een zelfstandig dorp, maar in 1941 geannexeerd door Schiedam. Het gezin is zeer kerkelijk, Nel zit op orgelles. Zij en haar zus Eva bezoeken de Kweekschool in Rotterdam, tot die begin 1945 tijdelijk sluit: ‘Vanmorgen naar school geweest. Om 7.50 u gingen we weg, we waren er even over half 10. Er werd gevraagd wie zijn ‘‘taak’’ af had. Dat waren er niet veel. Verder vertelde ‘‘Manus’’ dat een oud-leerling en een leerling uit de 2e klasse beide in Duitsland overleden waren. Er brandde geen kachel en we werden gauw teruggestuurd ‘‘tot 1 Maart’’.’ Op een dag in februari brengt hun moeder een bezoek aan de buren: ‘Moe is bij Rodenburg om de laatste boter te betalen. We moeten het voortaan zonder doen.’ Piet, zoon van de boer, is onlangs opgepakt voor de Arbeitseinsatz. ‘Ze hadden uit München bericht gehad, dat Piet er zich goed doorheen sloeg.’ Een dag later schrijft Nel: ‘Toen we melk gingen halen vertelde iemand dat Piet Rodenburg in München aan Diptheritus overleden was.’ En diezelfde zondag: ‘Vanmorgen ben ik naar de kerk geweest. Het is geen mooi weer. Het verhaal van Piet is helaas waarheid. 5 Februari is hij al begraven.’ Deze dagboekaantekeningen zijn in 2014 uitgewerkt door Erna Schmidt, dochter van Tiny en Aad Schmidt, en datzelfde jaar in eigen beheer uitgegeven in boekvorm.