Verslag van een bespreking met directeuren van Gewestelijke Arbeidsbureaus, gehouden te Amsterdam op 20 juni 1944, betreffende het ZS-Verfahren, zonder datum.

Gewestelijke Arbeidsbureaus

De Gemeentelijke Arbeidsbeurzen werden in het begin van de bezetting al meteen belast met de grootschalige uitzending van Nederlandse arbeiders naar Duitsland en ontvingen de richtlijnen hiervoor van de Rijksdienst voor de Arbeidsbemiddeling en Werkloosheidsverzekering. Aan elke Arbeidsbeurs werden één of meer Duitse Fachberater verbonden die de uitzendingen voorbereidden. Na de reorganisatie in mei 1941, waarbij de Gewestelijke Arbeidsbureaus werden opgericht, gaven de Fachberater – vrijwel allemaal felle NSDAP’ers – uitvoering aan de voorschriften van de Hauptabteilung Soziale Verwaltung (dat ressorteerde onder het Rijkscommissariaat) en controleerden zij de Arbeidsbureaus. Begin mei 1942 begon de verplichte Arbeitseinsatz waarbij, met uitzondering van bepaalde vastgestelde categorieën, alle Nederlandse arbeiders van 18 tot 45 jaar in aanmerking kwamen voor uitzending naar Duitsland.