Joodse leerlingen van de school aan de Cliffordstraat, Amsterdam West.

Joodse leerlingen van de school aan de Cliffordstraat, Amsterdam West. Nog maar een klas met 10 leerlingen, met meester Goubitz. Vanaf augustus 1941 moesten er scholen zijn voor uitsluitend Joodse leerlingen en onderwijzers. Buiten de 'joodse buurten' woonden uiteraard ook wel joodse gezinnen; met vooral in West nog wel zo'n honderd joodse 'openbare' kinderen, volgens de opgave van juli '41. De gemeente opende voor deze zeer verspreid wonende kinderen, één school, in de Staatsliedenbuurt, aan de Cliffordstraat op nummer 36, in een schoolgebouw dat niet meer in gebruik was. Het lag nogal excentrisch ten opzichte van de andere westelijke buurten van de stad. Eind september 1941 toen die Joodsche school nr 14 open ging, kwamen er er slechts 56 kinderen opdagen. De afdeling Onderwijs was waarschijnlijk uitgegaan van een grotere opkomst, er waren drie klassen gevormd met twee leerkrachten plus het hoofd Mozes Goubitz, hij kwam van de Corantijnschool bij het Surinameplein. Gelet op de enorme afstanden die sommige kinderen dagelijks te voet zouden moeten afleggen, is het waarschijnlijk dat veel ouders hun kinderen vanaf september 1941 gewoon thuis hebben gehouden. Er was dan wel leerplicht, ook voor de joodse kinderen maar het toezicht daarop faalde. Abel Herzberg in zijn Kroniek der Jodenvervolging (p242): 'Soms moest een kind een uur of langer lopen van huis naar school. Tram en fiets waren immers verboden. Soms haalde een handkar van de Joodse Raad de zware schooltassen langs de huizen op. Bij de overdracht aan het Onderwijsbureau van de Joodsche Raad in december 1942 ontkwam uiteraard dit kleine schooltje niet aan de bezuinigingsreorganisatie. Er waren toen nog maar 25 leerlingen en daar waren geen 3 onderwijzers voor nodig; het werd een eenklassig schooltje, dat ondanks pogingen elders onderdak te vinden, gevestigd bleef in het schoolgebouw aan de Cliffordstraat; waarbij de rest van het gebouw afgesloten werd. Dat duurde tot eind mei 1943; ook West werd door de bezetter niet ontzien bij de grote razzia’s, zo dat er in de laatste week van mei bijna geen kinderen meer kwamen opdagen. Het onderwijsbestuur sloot op 31 mei ook deze school; schoolhoofd Mozes Goubitz was toen al opgevolgd door Gerrit van Praag en die dook in die dagen subiet onder. Meester Jakob Druijf, die in West woonde en zonder werk zat toen school nr 1 aan de Oude Schans was opgeheven, nam het handjevol kinderen dat er nog was onder zijn hoede, bij hem thuis in de Jan van Galenstraat. Zijn naam en zijn klasje met 10 leerlingen wordt nog vermeld in het laatste verslag van het bestuur van het joodse onderwijs, van 23 augustus 1943. (Tekst Aart Janszen - zie ook http://www.verdwenen-joodse-scholen.nl/. Deze geweldige website vertelt het verhaal van de scholen, kinderen en leerkrachten in Amsterdam en in de rest van Nederland, in de periode 1940-1943). In de zomer van 1942 duikt Mozes Goubitz onder. Na de oorlog keert hij terug naar de Postjesbuurt en naar de Corantijnschool waar hij zijn taken als onderwijzer weer oppakt.