Illegale drukkerij van blad Trouw in Laren, in april 1945 door de Landwacht verwoest.
Illegale drukkerij van blad Trouw in Laren, in april 1945 door de Landwacht verwoest. In het midden bovenaan staat Albert Schlosser, rechts boven met blad is Veldhuis. Linksonder de verwoeste drukkerij, en rechtsonder sorteert Anthonie (Toontje) Petrus Riebel (Amsterdam 25-01-1925, Bergen Belsen 31-05-1945) de letterbak. Linksboven staat links Schlosser met naast hem C. Louwerse. Riebel was machine bankwerker van beroep en was lidmaat van de Nederlands Hervormde kerk. Op 14 juni 1944 werd door de SD een inval gedaan op de Persoonsbewijzen Sectie (PBS) aan de Nieuwezijds Voorburgwal 74 te Amsterdam. Hierbij werden ca. 29 leden van het verzet gearresteerd, waaronder veel leidinggevenden van de TOP/Landelijke Onderduikorganisatie (LO), maar ook technici en koeriersters vanuit heel Nederland. Ook Toontje Riebel werd hierbij gearresteerd en overgebracht naar de Weteringschans. Via diverse concentratiekampen zou hij kort na de bevrijding in een Amerikaans hospitaal komen te overlijden. De oprichters van de eerste illegale bladen kwamen tot hun initiatief uit verontwaardiging over de Duitse inval en ergernis over hetgeen de gelijkgeschakelde kranten schreven. Voorts bestond er de behoefte om de bevolking te waarschuwen voor het nationaal-socialisme en op te roepen tot eensgezind verzet tegen de Duitse maatregelen. In 1940 waren er ongeveer 62 ondergrondse bladen en binnen een jaar steeg dit aantal tot 120. Enkele bladen waren er in geslaagd drukkers te vinden en konden daardoor afstappen van het tijdrovende stencilen. Eind 1942 daalde het aantal bladen tot 96 omdat veel redacteuren van kleinere bladen hun activiteiten overbodig achtten toen er grotere en betere uitgaven verschenen. In 1943 schoten nieuwe illegale krantjes als paddestoelen uit de grond. Deze hielden zich vooral bezig met het vertalen en verspreiden van het via verborgen radio's opgevangen oorlogsnieuws. In totaal hebben tijdens de bezettingsjaren ongeveer 1300 verschillende bladen bestaan, die tezamen een oplage hadden van miljoenen exemplaren.
- NIOD
- Foto
- 97640
- Verzet
- Illegale pers
- Drukkerijen
- Kranten
Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer