Archief van Manfred en Marga Grunberg.

Archief van Manfred en Marga Grunberg. Manfred Grunberg (Keulen, 12 maart 1923 – Amsterdam, 21 augustus 2013). Schuilnaam Hendrik Manfred van der Graaf. Marga Grunberg (Keulen, 11 augustus 1924). Jodenvervolging, Verzetsdeelnemers. Manfred en Marga Grunberg kwamen met hun moeder als Duits-Joodse vluchtelingen in 1934 naar Nederland, na een reis die ondermeer naar Barcelona leidde. De vader was al in Nederland. De ouders bleven gescheiden wonen. Hij had een bedrijf in filmverhuur, zij was pensionhoudster in Amsterdam. Manfred Grunberg deed vanaf 1941 verzetswerk in Nederland en Frankrijk. Hij begon met het verspreiden van ‘De Waarheid’. Ook regelde hij voor derden valse documenten, zoals paspoorten en persoonsbewijzen. Later had hij banden met de Vrije Groepen Amsterdam, de LO (Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers) en de vluchtcentrale van Leo Weil, die ruim honderd mensen uit Nederland liet wegkomen. Daar waren medewerkers van het Amsterdamse Bevolkingsregister bij betrokken, onderen anderen R. Onderwijzer en Piet Landweer. Manfred Grunberg hielp een vluchtlijn opzetten. Met name Joden werden het land uit gesmokkeld met behulp van valse papieren, die aantoonden dat zij bij de strategisch belangrijke firma Grötzinger in Abbeville (Normandië) zouden gaan werken. Grunberg had daarvoor contact met de Forces Françaises de l’Interieur (FFI) in Parijs gezocht. Hij heeft daarnaast honderden onderduikers voorzien van papieren. Na de oorlog werd Manfred nog directeur van een confectiebedrijf maar op den duur kreeg hij last van een angststoornis, waarop hij een verzetspensioen ontving. Marga Grunberg, die voor de bezetting op een modeatelier werkte, zocht in het begin van de oorlog passend werk om in aanmerking voor een ‘sperr’ te komen: een verklaring waarmee deportatie werd uitgesteld. Zij vond werk in een atelier van de Wehrmacht. Via het arbeidsbureau kwam zij in contact met P. Landweer van de dienst Bevolkingsregistratie. Hij verving haar persoonsbewijs met een gestempelde ‘J’ voor een exemplaar zonder. Het eerste bewijs werd als verloren aangegeven, terwijl de gegevens in de cartotheek van het register werden bijgewerkt. Zo was zij in staat om zonder jodenster en met geblondeerd kapsel onopvallend over straat te gaan. Zij werd actief in het verzet. Later hielp zij onderduikers door hen te verzorgen en van documenten te voorzien. Ook onderhield zij het contact met Onderwijzer en Landweer. Marga Grunberg overleefde de oorlog dankzij haar alertheid, zelfstandigheid en behendigheid. Na de oorlog begon ze een naaiatelier, waarna ze voor de bekende couturier Max Heymans kon gaan werken. Zij had een groot aandeel in de toekenning van de Yad Vashem-onderscheiding voor Piet Landweer en bij de uitreiking ervan hield zij een toespraak. In het archief bevinden zich officiële documenten en vervalsingen ervan, naast documenten die met herdenking samenhangen. Bij het archief gevoegd is een CD-ROM met de USC Shoah Foundation Institute testimony van Marga Grunberg, gedateerd 2 mei 1996. Zie ook VMA 17028 en 17093