Archief van Nicolaas Bastiaan (Niek) Goudswaard (Oud-Beijerland, 21 september 1912 – Zeist, 22 novem...

Archief van Nicolaas Bastiaan (Niek) Goudswaard (Oud-Beijerland, 21 september 1912 – Zeist, 22 november 2000). Gehuwd met Epkje Strikwerda (1910-2009), vier kinderen. Niek Goudswaard groeide op in Oud-Beijerland. Hij werd voor de oorlog tot bouwkundig tekenaar opgeleid en werkte als zodanig in de Wieringerwaard. Hij woonde in Zwolle, toen hij zich op een onbekend moment na 1 mei 1944 als spion voor de verzetsgroep Albrecht ging inzetten. Hij bespioneerde onder meer de Duitse verdedigingswerken in de omgeving van Zwolle en Hattem en slaagde erin, deze gegevens de gealliëerde legerleiding te laten bereiken. Mogelijk werden zij op microfilms gezet, waarna voor verschillende ‘wegen’ gekozen kon worden, zoals de Zwitserse Weg. Later ging Goudswaard deel uitmaken van het strijdend gedeelte van de BS – Gewest Overijssel, waar zijn functie ‘agent Dutch Secret Service’ was (ook wel: ‘member of the Netherlands Intelligence Department’). Hier raakte hij ook betrokken bij aanslagen op strategische doelen, zoals telefooncentrales. Een voorbeeld van zijn spionagewerk is een door hem getekende kaart, die op basis van zijn eigen waarneming tot stand kwam. Een bijzonderheid is dat hij niet met schetsen betrapt mocht worden, als hij door het landschap fietste. Daarom tekende hij niet ter plekke, maar legde de afstanden vast door zich op het landschap te richten en het aantal pedaalomslagen te tellen. Op tekening 1 (van 21) in dit archief wordt een terrein van 12x10 km. in vlakken verdeeld. Ook wordt voor een tweetalige legenda gekozen (‘loopgraaf – trench’, ‘tankgracht – tankditch’). Tekeningen 2-21 zijn gedetailleerd uitgewerkte segmenten van dit gebied. Zij zijn elk met het kenmerk ‘Albrecht febr. 1945’ voorzien. Op 14 april 1945 waren de 21 tekeningen in bezit van het Canadese leger, dat die dag Zwolle bevrijdde. Capitein R. Poolman schreef dezelfde dag een bedankbriefje: 'These are the best plans we have ever had of the defense of Zwolle - good work. Thanks very much.' Het feit dat op alle kaarten ‘Albrecht’ aangegeven staat, maakt het waarschijnlijk dat deze kaart na de oorlog gereconstrueerd is. In een correspondentie over een onderscheiding voor Goudswaard, wordt hij bedankt voor het aanleveren van een kaart als voorbeeld van zijn kunnen. Goudswaard werd inderdaad onderscheiden met een Bronzen Kruis. Na de oorlog koos Goudswaard voor voortzetting van zijn niet-militaire carrière, in de wederopbouw en met name in het herstel van gebouwen. In het onderwijs bracht hij het vervolgens tot hoofd van een Technische School. Later vestigde hij zich als architect, waarbij hij zich, hoewel onvoldoende opgeleid, vanwege zijn ervaring architect BNA mocht noemen. Op latere leeftijd promoveerde hij in de sociale wetenschappen. Het archief behelst behalve de tekening enige documenten over de Albrechtgroep in de nadagen van de oorlog en een gereproduceerde portretfoto, gemaakt rond 1950.