Archief van Betta Smeer-Pagrach ( 19-6-1889 - Sobibor, 28-5-1943). Oorlogsslachtoffer.

Archief van Betta Smeer-Pagrach ( 19-6-1889 - Sobibor, 28-5-1943). Oorlogsslachtoffer. In mei 1943 werd weduwe Betta Smeer-Pagrach uit Holten, moeder van 3 dochters en 2 zonen, op transport naar Westerbork gezet. Vlak voor en tijdens het transport kon Betta Smeer-Pagrach aan familieleden berichten schrijven, geadresseerd aan H, Gazan te Holten, die zij uit de trein wist te gooien. Vanuit Westerbork werd zij uiteindelijk op transport gezet naar het concentratiekamp Sobibor, waar Betta Smeer-Pagrach een maand later om werd gebracht. Haar twee zonen, Nathan (1913 - 1944) en Benjamin (1914 -1944) waren in 1942 al gedeporteerd en overleefden de oorlog evenmin, alsook dochter Betje (1919 -1943), die net als haar moeder in 1943 in Sobibor omkwam. De twee andere dochters, Engeltje en Dineke Smeer, konden onderduiken. Engeltje kwam in Amsterdam bij de familie van der Pol in huis, waar nog diverse andere onderduikers uit Holten zaten, waaronder (mogelijk familieleden) Hendrie Philip (Harry) Gazan (1918- 1996), Louis Gazan (1920-1990), en Abraham (Bram) Gazan (1917-1986). Engeltje en Dineke Smeer overleefden allebei als enige van het gezin Smeer de oorlog. In 1951 trouwde Engeltje met de jongste zoon van haar onderduikgezin, Joop van der Pol. Zie ook VMA 19370 voor foto's van Engeltje Smeer. Het archief bestaat uit 3 drie berichten van Betta Smeer-Pagrach gericht aan familieleden.