3 archiefdozen afkomstig uit de adminstratie van de PP-groep rond Jan Hemelrijk en Bob van Amerongen...
3 archiefdozen afkomstig uit de adminstratie van de PP-groep rond Jan Hemelrijk en Bob van Amerongen. Zwarte archiefdoos met aan de bovenzijde een tweezijdig openslaande deksel. Inhoud betreft een met alfabetische indexkaarten geadministreerd vervalsingsarchief, bestaande uit meer dan 100 enveloppen met inhoud. Daarvan het grootste deel met rode opdruk van de Postcheque en Girodienst, waarvan circa 40 enveloppen zijn dichtgeplakt. Inhoud van de geopende enveloppen bestaat onder andere uit: documenten, identiteitsbewijzen, correspondenties, aantekeningen, waarde papieren (geldbiljetten), en pasfoto’s gebruikt voor vervalsingdoeleinden. Daarvan onder andere: -2 enveloppen met pasfoto’s, 1 envelop met 4 Nederlandse blauwe paspoorten, meerdere enveloppen met persoonsbewijzen, 1 envelop met 7 persoonskaarten met foto en vingerafdruk waaronder van Barbara Waarts (Barbara Ledermann vriendin van Margot Frank en zus van Sanne (Susanne) Ledermann een vriendin van Anne Frank). -1 envelop met een glasnegatief van een documentfragment met het stempel van het Departement van Landbouw en Visscherij en handtekening van Secretaris-Generaal H. M. Hirschfeld. -1 envelop met persoonlijke bezittingen; foto’s en diverse identiteitsbewijzen van Carel Johannes Wijdeveld waaronder; een lidmaatschapskaart van de Nationaal Socialistische Beweging der Nederlanden (NSB) en een mouwband van de Landwacht Nederland. -1 envelop met 13 blanco ontvangstbewijzen voor de Tweede Distributiestamkaarten. -1 envelop met circa 18 blanco ontvangstbewijzen voor een Persoonsbewijs, 15 burgemeesters verklaringen met stempel van de gemeente Soest inzake verloren gegaan persoonsbewijs, 29 ontvangstbewijzen aangaande ingenomen persoonsbewijzen. -1 envelop met foto’s en fotokopieën van documenten en documentfragmenten, zoals dienststempels en briefhoofden van Ausweisen en Amtliche Bescheinigungen. -2 rode archiefdozen, met losse deksel. Inhoud betreft een honderdtal alfabetisch geïndexeerde gelinieerde kaartjes, waarvan 1 doos met namen van mannen en vrouwen lijken, en 1 doos met contactgegevens bij onder andere diverse gemeenten en (waarschijnlijk) andere verzetsgroepen. In 1943 begonnen Jan Hemelrijk (1918-2005) en Bob van Amerongen (1924-2014) hun, tot dan toe hoofdzakelijk zelfstandig ondernomen, verzetsactiviteiten te bundelen. Uit de samenwerking kwam een Amsterdamse ‘verzorgingsgroep’ voort die zich onder andere bezighield met het zoeken naar onderduikadressen, het onder onderduikers distribueren van voedsel en voedselbonnen, en het vervalsen en uitgeven van onder andere: persoonsbewijzen, Tweede Distributiestamkaarten, en Ausweise. Door de toenemende activiteiten groeide het aantal medewerkers van de groep. Naast Jan Hemelrijk, zijn vrouw Aleid Brandes, en Bob van Amerongen maakten onder andere ook: Karel van het Reve (1921-1999) zijn vriendin Jozien (Tini) Israël (1920-2013), jurist Carl Anthony Ruys en zijn vriendin Marjolein Heijermans (1920-1990), en Femke Last (1923-2006) deel uit van de groep. Toen in september 1944 de Vrije Groepen Amsterdam (VGA) werd opgericht vernoemde Jan Hemelrijk de verzetsgroep naar ‘Porgel en Porulan’, afgekort PP-Groep, gebaseerd op de fantasiefiguren uit het in 1943 verschenen gedicht De Blauwbilgorgel van Cees Buddingh. In 1944 groeide de PP-groep uit tot een organisatie met vijf afdelingen en een buitenpost in Alkmaar (PP-Alkmaar). Bob van Amerongen gaf leiding aan de afdelingen Financiën en Natura, waarvan de laatste betrekking had op het verwerven en distribueren van voedsel onder de onderduikers. Voor deze afdeling onderhield Bob van Amerongen contacten met schaakgrootmeester Max Eeuwe die sinds 1940 directeur was van kruideniersfirma Van Amerongen en over voldoende voedsel beschikte. Jan Hemelrijk gaf leiding aan de afdelingen: Distributie, Arbeidsbemiddeling, en Documenten. De Documentenafdeling was de vervalsingsafdeling van de PP-groep, sinds begin 1945 gevestigd op de Weesperzijde 34, en tevens het Documentenbureau van de VGA. Voor de vervalsingsactiviteiten onderhield Hemelrijk veel contacten buiten de PP-groep, waaronder met de Persoonsbewijzen Centrale (PBC) van Gerrit van der Veen, en medewerkers van het natuurkundig laboratorium aan de Plantage Muidergracht. De meeste direct betrokkenen bij de PP-groep overleefden de oorlog. Ook Femke Last, die in 1944 door de Duitsers was opgepakt, keerde in april 1945 terug uit concentratiekamp Ravensbrück. Tot vlak na de bevrijding hield Jan Hemelrijk zich nog een tijd bezig met het maken van plannen voor de reconstructie van het Amsterdamse bevolkingsregister, waarvan de boekhouding door alle vervalsingsactiviteiten moest worden hersteld. Ook was hij betrokken bij het naoorlogse initiatief van Piet Meerburg betreffende de oprichting van de bioscoop kriterion.
- Collectie Verzetsmuseum Amsterdam
- Voorwerpen
- 18082
- Verzetsgroep, Vrije Groepen Amsterdam
- Samenwerking Verzet
- Vervalsingswerk
- Brandes, A
- Hemelrijk, J.
- Verzet, Joods
- Israël, T.
- Verzetsgroep, Pbc
- Distributie
- Reve, K. Van Het
- Amsterdam
- Amerongen, R. Van
- Last, F.
- Onderduik
- Persoonsregistratie
- Verzetsgroep, Pp-Groep
Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer