'Erika'-schrijfmachine van het merk Seidel & Neumann, in draagkoffer.
'Erika'-schrijfmachine van het merk Seidel & Neumann, in draagkoffer. De schrijfmachine behoorde aan de uit Hamburg afkomstige Joodse communist en verzetsman Bernd Karlsberg. Tijdens de oorlog typte Karlsberg op deze machine illegale geschriften. Bernhard ('Bernd') Karlsberg (Hamburg, 11 oktober 1899 - Amsterdam, 18 januari 1985) was net als zijn vrouw Ilse Joods en communistisch. Hij was advocaat en actief voor de Duitse communistische partij, hij verdedigde politieke gevangenen. In 1935 ontvlucht hij Hamburg als er een arrestatiebevel tegen hem wordt uitgevaardigd. Via Zwitserland en Praag belandt hij in Amsterdam. Drie jaar later slaagt Ilse erin om met hun drie kinderen Ruth, Rachel en Walter ook naar Nederland te komen. Na de Duitse invasie probeert het gezin aanvankelijk naar Engeland te ontkomen. Ze kopen een roeiboot van een visser in IJmuiden, maar moeten vanwege hoge golven terug. Karlsberg duikt dan onder, Ilse niet en die wordt in september 1940 gearresteerd en overgebracht naar Duitsland. Ze zou eind 1944 in Auschwitz worden vermoord. Karlsberg overleeft de oorlog op verschillende adressen, net als zijn kinderen. De laatste twee oorlogsjaren brengt hij door bij de Oostenrijkse Hanna Lendner, een vriendin van de familie die dan ook in Amsterdam woont en met wie Karlsberg na de oorlog zou trouwen. Op de schrijfmachine typt Karlsberg onder andere de brochures 'De perspectieven van het imperialisme' (1941) en 'De strijd om de macht' (1944). Na de oorlog blijft Karlsberg in Amsterdam wonen en gaat weer werken als advocaat. Hij zet zich in voor compensatie van tijdens de oorlog geroofde bezittingen en wordt daarvoor in 1965 benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau.
- Collectie Verzetsmuseum Amsterdam
- 19964
- Verzet, Joods
- Amsterdam
- Karlsberg-Heilbronn, I.M.
- Onderduik
- Verzet, Duitsland
- Hamburg
- Politieke Stroming, Communistisch
- Karslberg, B.
- Lendner, H.
- Pers, Illegaal
Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer