Getuigen Verhalen, Het Molukse perspectief in oorlogstijd, interview 48

Geïnterviewde 48 is in 1934 geboren in Pelauw (Haruku). Voor de Japanse inval in Pelauw komen er enkele Japanners poolshoogte nemen in Pelauw. Niet veel later volgen Japanse troepen, enkele honderden militairen. Pelauw wordt de zetel van het Japanse commando op het eiland Haruku. Bij de zogeheten Tanjung Papeda (kaap Papeda) komt een Japanse kazerne. In de kazerne zijn ook de troostmeisjes of prostituees gehuisvest. Onder hen zijn vrouwen uit Australië, Amerika, Menado en Java, aldus geïnterviewde. Er wordt naast het dorp Pelauw op de vlakte Sekojo een vliegveld aangelegd door werkkrachten uit Pelauw, uit andere dorpen op Haruku en door Australische gevangenen. Geïnterviewde neemt deel aan de werkzaamheden als jonge betaalde kracht. Hij vertelt over de aard van de werkzaamheden en de organisatie. Tijdens het werk leert geïnterviewde wat basis Japans en enkele Japanse liedjes. Tijdens de oorlog worden het vliegveld en het dorp Pelauw gebombardeerd en beschoten door geallieerde vliegtuigen. Er vallen hierbij een groot aantal doden en er is flinke materiële schade. Er worden pamfletten boven Pelauw uitgestrooid: Japan capituleert. De Japanners in Pelauw verzamelen zich en zijn plotseling verdwenen. Hierna komen geallieerde troepen Pelauw binnen. Door hen worden de schade en verdere stand van zaken geïnventariseerd. Hierna vertrekken zij weer. De Javaanse werkkrachten blijven nog enige tijd achter voordat ook zij uiteindelijk weer vertrekken naar huis. Enkelen zijn getrouwd met inwoners van Pelauw. Van de Australische gevangenen hebben velen tijdens hun internering in het nabij gelegen Kariu het leven gelaten. Geïnterviewde herinnert zich nog zinnen in de Japanse taal, een aantal Japanse liedjes en zelfs een dans.