Getuigen Verhalen, Nijkerk als toevluchtsoord tijdens WO II, interview 05

Dirk van de Bunt (90 jaar) was in het laatste jaar van de oorlog verantwoordelijk voor de graanhandel van zijn vader. Hij maalde diverse granen (tarwe, rogge, haver) in hun Oostermolen en distribueerde het meel onder bakkers. (00:09) Toevoer van tarwe, uit de Zaanstreek stokte. Daarom namen ze hun toevlucht tot haver, eigenlijk paardenvoer. (00:11) Bij controle werden extra zakken verstopt. (00:13) Dat was vooral voor eigen gebruik en voor mensen op hongertocht die graan ophaalden bij het pakhuis van Van de Bunt (00:18; 00:20) Om controleurs om de tuin te leiden werden zakken met zand gevuld en tussen de stapels bloem gelegd. Dat is altijd goed gegaan. (00:22) Er ontstond ruilhandel en boeren betaalden maalloon in de Oostermolen met een paar kilo graan in plaats van met geld. (00:23-00:24) De prijzen op de zwarte markt lagen wel 10, 15x zo hoog. (00:16) Er werd ook zwart geslacht voor de illegaliteit; voedselcommissaris Samuel Gerssen en politieman Van de Akker speelden daar een belangrijke rol in. (00:28 – 00:29) Dagelijks overnachtten 5 á 6 passanten bij de familie Van de Bunt. Die kwamen vanuit het nabijgelegen Rode Kruis opvanghuis van de familie Colenbrander. Ging bijna altijd goed, maar niet altijd, bijvoorbeeld toen een 14-jarige jongen bij vijf vrouwen moest overnachten. (00:32-00:37) Fa. Van de Bunt leverde stro voor slaapgelegenheden. Na de oorlog moest het stro weer opgehaald worden, maar dat stikte toen van de vlooien. Om zijn acht personeelsleden te behoeden voor de Arbeitseinsatz verzon Van de Bunt allerhande extra werk, omdat wel 80 procent van de handel was weggevallen. Er kwam het verwerken van visafval bij, dat door varkenshouders werd afgehaald, waardoor het varkensvlees erg naar vis smaakte. (00:42-00:44) Soms waren de mensen niet weg te krijgen, zoals die twee jongens die tot na de oorlog op de Veluwe bleven rondhangen omdat daar te eten was (01:03)