Een monopolyspel met opklapbaar kartonnen speelbord.

Een monopolyspel met opklapbaar kartonnen speelbord. Dit spel heet uitdrukkelijk monopoliespel, dus zonder de 'y'. Dit monopoliespel 'Mercurius' is een variant op het van oorsprong Engelse spel onder de naam 'Monopoly'. De Duitse bezetter had uitgevaardigd dat elke uiting in de Engelse taal ten strengste verboden was. Dit weerhield Leendert Jan van der Laken en zijn zwager Ab Mullaart niet om dit spel onder een andere naam en vorm in de Nederlandse taal te maken en in de verkoop te brengen. De productie van gezelschapsspellen uit het buitenland lag tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwel stil. De vraag ernaar was juist nu in de lange avonden tijdens de avondklok groot. Aan deze vraag wordt o.a. tegemoetgekomen door Van der Laken en Mullaart. Van der Laken werkte bij de Nederlandsch Indische Handelsbank op de Vijverberg en Mullaart was een hts-er met enige tekenervaring. Zij maakten onder de naam 'Mercurius' spellen, waaronder dit monopoliespel. De uitvoering was specifiek gericht op de gemeente 's-Gravenhage. De monopoliespellen werden thuis bij de familie Van der Laken handgemaakt: Ab Mullaart had de tekeningen voor het bord gemaakt en met een soort zeefdrukmachientje werden de platen voor het bord een voor een vervaardigd. Deze platen werden ingekleurd en daarna op een kartonnen ondergrond bevestigd met in het midden een linnen pand waardoor het bord kon worden dichtgeklapt. Het geld werd met een stencildoos en een inktroller op papier van verschillende kleur gedrukt en daarna op maat gesneden. Alle spelkaartjes werden getypt en ook op maat gesneden. Het snijden op maat van het papier werd met de hand gedaan met een eenvoudige papiersnijder in de vorm van een guillotine. Ook de spelfiguren, huizen en hotels werden met de hand uit hout gesneden en geverfd. De dozen met het spel werden door de toen 8-jarige zoon van Van der Laken op zijn tweewielige handkarretje gebracht naar boekhandel F. A. van Santen, Piet Heinstraat 18, waar Leendert Jan van der Laken de boekhouding deed, en naar een winkel in de Prinsenstraat te Den Haag. Uiteindelijk zijn er enige honderden spellen verkocht. De buitenkant van het bord is zwart gemarmerd en heeft op de voorkant een etiket met: "Mercurius. Spel van Handel en Fortuin. Tot 8 spelers" met illustraties in zwart op wit van woningen, hotels, bedrijven, theaters, bankbiljetten en een wagen met chauffeur getrokken door personen. Op de wagen staan de letters "GT" wat waarschijnlijk staat voor de Gemeentelijke Telefoondienst. Op het uitgeklapte bord zijn in de speelvelden namen van straten, wijken, theaters, ondernemingen en nutsbedrijven uit Den Haag aangegeven. Geheel in het midden staat de naam: "Mercurius". Verder bestaat het spel uit: - Een rond blikken doosje met op het etiket in rood, groen en blauw na de oorlog aangebracht: "Dutch Monopalys (sic) Houses, Hotels and Dice". In het doosje: 30 groene houten huisjes; 9 rode houten hotels, een zwarte houten dobbelsteen; een witte kunststof dobbelsteen; een dun potloodje en vijf spelstukken in de vorm van: een gele houten pion; een groene houten treintje; een grijsblauwe houten flesje; een rode houten schoentje en een blauw rond kunststoffen fiche. Vermoedelijk zijn de kunststoffen dobbelsteen en fiche niet origineel. - Een complete set van achttien eigendomskaartjes voor straten en wijken: Spui, Veenestraat, Wagenstraat, Beeklaan, Weimarstraat, Mient, Plein, Voorhout, Vijverberg, Benoordenhout, Marlot, Boulevard, Groenmarkt, Zeestraat, Noordeinde, Zorgvliet, Parklaan en Raamweg. - Een set van zestien "Fortuna Een" kaartjes en een set van zestien "Fortuna Twee" kaartjes. - Een complete set van twaalf kaartjes van bedrijven: Duinwaterleiding, Gem. Gasbedrijf, Gem. Telefoondienst, Gem. Electr. Bedrijf; theaters: City, Flora, Odeon, Asta; ondernemingen: Hatax, Tritax, Atam, Lutam. - Een kartonnen doosje met bankbiljetten. Op de binnenkant van het deksel is een etiket aangebracht met in blauw en rood: "Dividing Money: 10 Dollars = two; 100 Dollars = five; 250 Dollars = five; 1.000 Dollars = five; 5.000 Dollars = five; 10.000 Dollars = three; 100.000 Dollars = one". De bankbiljetten zijn aan één kant bedrukt met de waarde, de naam Mercurius en de beeltenis van deze Romeinse god van de handel. Ze zijn gebundeld: 20 met de waarde '10'; 46 van '100'; 47 van '250'; 23 van '1.000'; 48 van '5.000'; 67 van '10.000'; 22 van '100.000'.