Jan Poppezijn

Deze agenda uit 1944 is de vijfde uit een set van zes agenda's waarin een dagboek is bijgehouden door Jan Poppezijn tussen 1940-1945. De agenda's 1940 t/m 1942 dragen op de voorkant het logo van de Nederlandsch-Indische Levensverzekering- en Lijfrente-Maatschappij (NILMIJ). Het gezin Poppezijn, vader Jan, moeder Lydi en hun twee dochtertjes Hannie en Bonnie, woonde in een bovenhuis aan de Begoniastraat 14 te Den Haag. Op het moment dat de oorlog uitbrak was het gezin van elkaar gescheiden. Jan Poppenzijn bevond zich voor zijn werk bij de Rijksgebouwendienst in Vlissingen. Zijn vrouw en dochters waren thuis in Den Haag. Dochter Hannie heeft de tekst in agenda's met een relatie tot de oorlog gemarkeerd. Een selectie: - agenda 1940: Jan Poppezijn alleen te Vlissingen: 10 mei "Oorlog met Duitschland (koffer gepakt). Luchtafweer in actie. Aanval van vliegtuigen op Vlissingen."; 11 mei "Luchtalarm en allen in kelder of naar huis"; 12 -17 mei "Aanval van bommenwerpers op Vlissingen. Bellamypark, Nieuwedijk en gedeelte Walstraat onbewoonbaar geworden. Naar de verwoesting gaan kijken van bomaanval en naar neergestort Fransch vliegtuig (in huis gevlogen; 5 dooden). Middelbrug in brand. Capitulatie van Holland. Overgave van Zeeland. Zal ik mijn lieve Bonnie, lieve Hannie en l. Mama nog levend weerzien?"; Terug in Den Haag: 1 augustus "Villa Stolkweg 21 (Duitsche marine bezetting)"; 13 september "foto's laten maken voor legitimatiebewijs (na 10u. 's avonds op straat te zijn)"; 21 september "Toegang strand verboden en afgesloten."; 21 oktober "Naar voormalige Paleis Prinses Juliana (thans bezet gebouw)". - agenda 1941: Vrij normaal leven mogelijk. Bonnen voor etenswaar. 3 maart "Van ca. 11-12 luchtalarm. Bom gevallen in Westeinde"; 2 april - 5 april "P.V. leiders in hechtenis genomen. A.P.V. verboden en ontbonden verklaart. Gelden in beslag genomen en materiaal en persoonlijk bezit"; 15 mei "Schip Tufa(?) getorpedeerd"; 15 juli "Na eten inleveren metalen onderzocht (keteltje enz.)"; 31 juli " 's-middags van 3-4 in perceel L. Voorhout (Duitsche Dienstpost); 1 augustus "Bommen op Kiplaan. 3 huizen in puin; eenige dooden en gewonden"; 29 oktober "ca. 1/2 1 - 1/2 3 luchtalarm"; 22 november "Parkweg 18 (Duitsche politie) zg. lekke ketel". - agenda 1942: 15 mei "Appèl Holl. officieren"; 16 mei "Bericht arrestatie van ca. 2000 Holl. officieren"; 30 mei " 's-Nachts zware aanval door R.A.F. op Keulen"; 1-2 juni " 's-Nachts zware aanval door R.A.F. op Duisburg en Oberhausen. Keulen"; 2-3 juni "Aanval door R.A.F. ('s-nachts) op Essen e.omstr."; 19-21 juli "Massa-rijwieldiefstal. Stallingen leeggehaald enz."; 23 juli "Fiets kwijt"; 24 juli " 's-Middags fiets terug"; 18-24 oktober "Evacuatieberichten. Begoniastraat moet "plat" i.v.m. tankgracht"; 1-7 november "Grote terugtocht van Duitsch-Italiaansche troepen uit Egypte"; 8-14 november "Amerikaansche inval in Fransch-Noord-Afrika"; 16-21 november "Bonnie geen school wegens evacuatie. Ontruimingsinstructie bezorgd door politie"; 29 november-1 december "Bonnie adresveranderingskaarten gepost. Definitief verhuisd naar Kerkstraat 35a. Huis ouders Poppezijn. Deze naar Amerongen om plaats te maken"; 14 december "Morgen naar Amerongen"; 4-6 december "Berichten over evacuatie voor Rijksdienst naar Deventer"; 31 januari "Langs Boschlaan (bij Maliebaan) gekeken naar "tankval"?". - agenda 1943: toegevoegd briefje: "Halverwege jaar radioluisteren niet meer mogelijk"; 18 februari "Ausweis für Sperrgebied gevraagd. Naar gedeelte van Göbbels rede geluisterd"; 19 februari "naar Rijkscomm.iaat. Brief mee (voor ausweis) aan Polizei offizier"; 20 februari "Ausweis für Sperstunden bij Grüne Polizei Plein 1813 no. 4"; 1 maart "Uitgaansverbod met 1 u. verkort. 's Avonds 9u binnen."; 20 maart "Jeugdstorm met bands zien passeren"; 21 maart "Even naar rede van Hitler geluisterd"; 28 maart "Veel vliegtuigen en luchtafweer"; 21 april "1/4 12 luchtalarm"; 29 april "Aanmeldingsplicht voor voorm. Nederlandsche leger. Wordt wederom beschouwd als krijgsgevangen"; 30 april "Staking in diverse bedrijven"; 4 mei "Bommen op Den Haag (telefoongeb. enz.)"; 5 mei "Treinstagnatie 6-15 bomexplosie. 's Morgens ca. 1/4 7 aan Staatsspoor - verboden toegang"; 22 juni "1/2 9 luchtalarm tot ca. 9u. 10.10 weer luchtalarm tot ca. 10u.40. Tot ca. 6u. op balcon gezeten en gelezen (luchtalarm ca. 10 min.)";17 juli "1/2 9 in Bankastraat - Luchtalarm tot ca. 9 1/4 u. Ca. 10.u op bureau. Bezoek van Knoll - Weer Luchtalarm tot ca. 1/4 11."; 25 juli "(voor de 2e maal luchtalarm)."; 26 juli "Mussolini afgetreden"; 27 juli "Naar Amerongen"; 26 oktober "Contrôle van 2 luchtbeschermingsmannen. Zolderkamerverduistering laten zien"; 7 december "Contrôle (in de trein van Apeldoorn naar Den Haag) door Groene Politie. Alle mannen in 3e kl. wachtkamer gestuurd en daar onderzocht op papieren enz."; 11 december " 's Avonds 9u Binnen Zijn!" - agenda 1944/1945: 22 januari "ca. 14 4 naar politiebureau voor "Ausweis" Scheveningen"; 30 januari, 24 februari en 4 maart "Luchtalarm"; 30, 31 maart en 1 april "Hout gehaald" uit Scheveningse bosjes; 11 april " 's Middags ca. 3 u. Bom op gebouw "Kleykamp". Groote consternatie"; 15 april, 8 mei "Luchtalarm"; 21 mei "Luchtalarm"; 5 juni "Rome gevallen"; 6 juni "Invasie in Frankrijk"; 14 juni "ca. 7u. Luchtalarm (vliegveld Eindhoven gebombardeerd)"; 13 juli "(1e dag gaslooze uren)"; 20 juli "Veel nieuws n.a.v. aanslag op Hitler"; 31 augustus " 's Nachts 1/2 1 Bezoek in eigen huis van Landwacht"; 1 september "In huis alles netjes achtergelaten"; 17 september "Poosje in kelder gestaan tijdens luchtaanval"; 6 oktober "Aanval op pont Elst"; 19 oktober "Electrische stroom afgesloten - geen licht meer - Naar evacuatiebureau."; 20 oktober "Naar gemeentehuis. Nieuwe adressen. Even bij de buren binnen voor luchtgevaar"; 21 oktober "Evacuatie van Rhenen en Elst". Nog wat gelezen bij kaarslicht"; 23 november "Inkwartiering van 4 soldaten"; 25 november "Bij Ortskomm.t. voor verzoek om fiets "Ausweis" - kan gerust verder fietsen."; 12 december "Gaan verhuizen Koene- naar Nederstraat."; 15 december "Duik onder bed"(Razzia); 31 december "Met opa naar Centr. keuken (C.K.). Nog geen eten. Naar huis terug."; 1-4 januari 1945 "Eten gehaald"; - agenda 1945: 21 februari "Mannen uit Amer. van 17-60 opgeroepen voor Arbeidsinzet"; 25 maart "Luchtalarm. Bommen op Zuilenstein. Even in kelder gezeten"; 26 april "Oorlogsgebied van 8-9 en van 5-6 verlof om op straat te zijn"; 29 april "Oproep gehad om voor S.S. te gaan werken aan loopgraven enz."; 1 mei "Alle mannen van 16-55 jaar opgeroepen om voor S.S. te werken. Niet opkomers zouden streng worden gestraft!"; 2 mei "Niet gemeld om te werken"; 2 mei "Tot 1/4 2 wakker gelegen i.v.m. vredesvooruitzichten"; 3 mei "Mannen vrij van werk voor S.S. spertijd tot ca. 12u. gehandhaafd. Daarna opgeheven. Geheelen dag Geall.voedseltransport over betonweg"; 4 mei "ca. 10u. 1e bericht over capitulatie van Duitschland"; 5 mei "Telefoonlijn doorgeknipt; ook in Bosch. Om 11u. verboden uit te gaan"; 6 mei "Vrede". 's Avonds ca. 1/2 9 met Lydi en kinderen naar Betonweg: eerste 'Tommies' gezien die met de 'moffen' wegversperringen opruimden. Ruzie met 'nazi'meid en familie: papte aan met Tommie"; 7 mei "ca. 11u naar betonweg (Engelsche troepen passeerden in auto's, tanks enz.). 1e Engelsche cigaret gerookt. Hout gezaagd en tusschen door 3 à 4x passeerende Geallieerde troepen begroet. ca. 40 cigaretten, kaakjes (voor kinderen) en blik soep gekregen. Tot ca. 10u. op Kerkplein zang en gehos. Engelse bezetting gekomen. ca. 12u. schietpartij in Dorpsstraat (S.S. en bezetting) 1 doode SS, 1 ondergr. en 4 gewonde Engelschen - verder rustige nacht"; 8 mei " 's Avonds naar Kerkplein. Tot ca. 10u gepraat met Engelsche Artill. soldaat (Cyril Simcock)"; 20 mei "Uurtje met Canadees gepraat (mr. N. Uren). Ca. 5u. thuis. Even later bezoek van 2 Canadezen (Mr. Uren en Mr. Tim Tyler). I n 'tuinhuisje' gezellig zitten praten en theegedronken. Bezoek om ca. 7 1/4 vertrokken. Doch 1/4 u. later even teruggekomen en gebracht: 1 pak kaas, 1 pakje bouillonblokjes en 8 busjes Stew"; 5 juni Amerongen-Den Haag, Kerkstraat "Bagage gepakt. Met z'n zessen achter op (vrachtauto) gezeten. Vrij goede reis gehad"; 6 juni "Radio tevoorschijn gehaald. Koper opgediept uit geheime bergplaats"; 14 augustus "Capitulatie van Japan"; 15 oktober " 's Avonds met Lydi en kinderen naar O.N.-school (Oranje-Nassau School) (ouderavond met kindergezang enz. off. heropening school)”. Toegevoegd is een tekening van de badge van een Canadees militair.