(0637-01) Stichting Christelijk Onderwijs (SCO)

Het College van regenten over de scholen der N.H. gemeente: In de negentiende eeuw kenmerkte het beleid van de rijksoverheid op onderwijsgebied zich door het onderwijs een neutraal karakter te geven. Als reactie hierop poogden zich onderdrukt voelende protestanten scholen op te richten met een protestants karakter. In Den Haag nam de Hervormde diakonie in 1841 het voortouw. Zij wilde eigen scholen hebben voor kinderen die zij ondersteunde. Onder leiding van ds. J. Moll werkte een commissie uit de Kerkeraad dit uit tot een plan. Realisering van de plannen duurde enige tijd omdat de overheid niet graag toestemming tot oprichting van een niet neutrale school gaf. Het stadsbestuur gaf tenslotte wel toestemming in mei 1843. De "armenschool" was een feit! De scholen werden niet bestuurd door de hervormde diakonie, maar door een college van regenten. De diakonie bleef nog lang bestuurlijke bemoeienis houden met de scholen omdat de gebouwen al die tijd eigendom van de diakonie bleven.In 1867 kregen de "Regenten van de Armenschool van de Hervormde gemeente" de titel "Regenten der scholen van de Hervormde Gemeente", omdat toen de Weeshuisschool onder bestuur van de regenten kwam. Een uitgebreid overzicht van de tientallen onder het beheer van de regenten gestaan hebbende scholen wordt gegeven in het gedenkboek van J.L. Troost. Deze organisatie werd gehandhaafd tot 1958 toen de "Stichting scholen der Hervormde Gemeente te 's-Gravenhage" in werking trad. Deze stichting moest het beleid met betrekking tot de scholen onafhankelijk maken van de kerkvoogdij, want de Hervormde gemeente stond niet altijd even positief tegenover de eigen scholen. Deze stichting fuseerde in 1977 met de Vereniging voor Christelijk Onderwijs, tot de Stichting Christelijk Onderwijs. Gereformeerde Schoolbond, 1899-1967: De Gereformeerde Schoolbond kwam voort uit plannen om naast de Vereniging tot oprichting en instandhouding van vrije scholen op gereformeerde grondslag een vereniging op te zetten die als taak de oprichting van scholen zou krijgen. De Keucheniusschool stond en bleef onder de hoede van bovengenoemde Vereniging en nieuwe scholen zouden volgens het calvinistische beginsel van souvereiniteit in eigen kring uitgaan van aparte verenigingen. De bond ondersteunde scholen op gereformeerde grondslag. Bond van verenigingen en stichtingen voor protestants christelijk kleuter- en basisonderwijs, 1971-1977: Deze bond werd opgericht in 1971 om de samenwerking tussen de besturen van alle protestants christelijke schoolbesturen te bevorderen. 's Gravenhaagsche stuiversvereeniging voor christelijk nationaal onderwijs, 1877 1942: Ter financiële ondersteuning van de scholen werd in 1877 de Stuiversvereniging opgericht. Elk jaar werden collectes gehouden. Leden van de vereniging betaalden vijf cent per week contributie. Het binnengehaalde geld werd onder andere besteed aan financiële tegemoetkomingen aan ouders. De bouw van de ds. Mollschool werd geheel door haar bekostigd. In 1942 ging de vereniging op in de Centsvereniging. Deze in 1896 opgerichte vereniging wilde de financiële exploitatie van de scholen steunen. De bijdrage voor leden was één cent per week. Ook deze vereniging hield collectes. In 1976 werd de Centsvereniging opgeheven. Vereniging De Oranjescholen, 1942-1960: Deze vereniging was van Hervormde huize en werd omstreeks 1916 opgericht. Zij beheerde de Van der Takschool aan de Sumatrastraat en vanaf ca. 1926 de Henriëttekleuterschool aan de Curaçaostraat. De kleuterschool was in de 19e eeuw opgericht door de wijkvereniging Eben Haezer en werd op 1 augustus 1972 opgeheven. Lagere en kleuterschool werden in 1967 overgedragen aan de Vereniging voor Christelijk Onderwijs. Vereniging tot oprichting en instandhouding van Christelijke scholen voor MULO te 's-Gravenhage: Vereniging tot oprichting en instandhouding van Christelijke scholen voor MULO te 's Gravenhage, sinds 1967 Vereniging voor Christelijk Onderwijs, 1905-1978. De Christelijke MULO Vereniging, zoals deze vereniging in de wandeling werd genoemd, werd evenals het college van regenten opgericht door een besluit van de Kerkeraad op 5 oktober 1905. Veel van de bestuursleden waren tevens regenten van de (lagere) scholen van de Hervormde gemeente. De eerste school van deze vereniging was een particuliere school die werd overgenomen, de school aan de Laan. Aan deze school voor uitgebreid lager onderwijs (ULO) werd ook een lagere school verbonden. Om concurrentie te voorkomen met de lagere scholen van de regenten vond af en toe overleg met hen plaats. Na de tweede wereldoorlog richtte de vereniging zich voornamelijk op de oprichting van MULO scholen. In 1959 beheerde zij acht scholen.Per 1 augustus 1974 fuseerden de Vereniging voor christelijk nationaal onderwijs "De Colignyscholen" en de VCO. Deze vereniging, opgericht in 1930 als Vereeniging tot stichting en instandhouding van scholen op gereformeerde grondslag in het Bezuidenhoutkwartier te 's Gravenhage beheerde de De Colignyschool aan de Van Heutszstraat 2, die in 1964 omgedoopt werd in Gaspard de Colignyschool. In dat jaar werd de Louise de Colignyschool aan het Kleine Loo gesticht. De Louise de Colignyschool werd op 1 augustus 1974 samengevoegd met de Waalse lagere school en de Hervormde Opleidingsschool Het Kleine Loo aan de Haverkamp tot de Waalse Louise de Colignyschool. Per 1 januari 1978 fuseerde de VCO zelf met de Stichting Scholen der Hervormde gemeente tot de Stichting Cristelijk Onderwijs. Vereniging tot oprichting en instandhouding van vrije scholen op gereformeerde grondslag, 1888-1959: Deze vereniging werd in 1888 opgericht. Er was in Den Haag nog geen school voor gereformeerd onderwijs. Het hoofd van de Ds. Mollschool, uitgaande van de Hervormde gemeente, werd zelfs ontslagen om zijn gereformeerde opvattingen. Doordat de omstandigheden samen liepen kon deze J.A. Wijnveldt meteen benoemd worden tot hoofd van de eerste school van de vereniging, de Keucheniusschool. Behalve de Keucheniusschool aan de Prinsegracht 62, sinds 1926 nummer 82, stichtte de vereniging in 1923 de J.C. Sikkelschool aan de Beetsstraat. Deze laatste werd in 1946 overgedragen aan de Gereformeerde schoolvereniging De Bilderdijkschool (later de Ver. voor geref. onderwijs 's Gravenhage zuid). In 1974 werd de kleuterschool Samuël aan de Prinsegracht 186 overgenomen. De Vereniging bewaar- en handwerkschool Samuel was in 1904 door de Vereniging (...) vrije scholen als zelfstandige vereniging opgericht (Prinsegracht 64 tot 1926). Op 1 augustus 1981 fuseerde de toen ruim 90 jaar oude vereniging op gereformeerde grondslag met de Stichting Christelijk Onderwijs.