Sąd Obwodowy w Bydgoszczy

Sądy obwodowe były w sądownictwie III Rzeszy sądami pierwszej instancji orzekającymi w sprawach cywilnych i karnych. Sądem wyższej instancji sprawującym nadzór nad sądem obwodowym był sąd krajowy (Landgericht). W przypadku Sądu Obwodowego w Czersku był to Sąd Krajowy w Grudziądzu. W początkowym okresie okupacji nie było formalnych rozporządzeń regulujących funkcjonowanie sądownictwa na terenach okupowanych i włączonych do Rzeszy. Sądy posługiwały się ustawodawstwem niemieckim, w którym kompetencje i organizację sądów określały przepisy z 1934 r. Kompetencje sądów powszechnych określiło rozporządzenie o właściwości sądów karnych, specjalnych i innych postępowań karnych z 21 II 1940 r. Sądy obwodowe orzekały jednoosobowo. W sprawach karnych o skierowniu sprawy do rozpatrzenia decydował prokurator. Do kompetencji sądu obwodowego należały wykroczenia i występki zagrożone karą do 6 miesięcy więzienia: naruszenie miru domowego, przywłaszczenie stanowiska, uszkodzenie mienia lub zabór spod zajęcia, zniesławienie, uszkodzenie ciała - z wyłączeniem uszkodzenia urzędnika lub z pobudek politycznych-wymuszenie, kradzież, przywłaszczenie, protekcjonizm, paserstwo - jeśli wartość mienia nie przekraczała 300 marek, obrót szlachetnymi metalami i kamieniami, oszustwo, uszkodzenie rzeczy, niedozwolone zabranie samochodu lub roweru, ukrywanie osób. Z dniem 4 XII 1941 r., po wprowadzeniu prawa karnego dla Polaków i Żydów, sądy obwodowe stały się właściwe w sprawach, w których prokurator nie przewidywał kary wyższej niż 5 lat obozu karnego albo 3 lat zaostrzonego domu karnego. Przy sądach funkcjonowały urzędy oskarżycielskie (Amtsanwaltschaft), mające charakter niższego rzędu prokuratur. Przygotowywały akt oskarżenia, kierowały wnioski do sądu. Do sądu obwodowego trafiały również wnioski z prokuratur o wydanie nakazu aresztowania osób, przeciwko którym wszczęto postępowanie przygotowawacze. W sprawach cywilnych sądy rozpatrywały sprawy sporne z powództwa cywilnego, sprawy o uznanie ojcostwa, uznanie za zmarłego, sprawy spadkowe i testamentowe. Do ich obowiązków należało także prowadzenie rejestrów handlowych, stowarzyszeń i żeglugowych. Do Bydgoszczy, w celu utworzenia sądu okręgowego i podlegających mu sądów obwodowych, przybył 9 IX 1939 r. dyrektor Sądu Okręgowego w Gdańsku, Moritz. 29 IX 1939 r. radcą sądu obwodowego został mianowany Brohner z Tangermünde, który przejął czynności nadzoru służbowego. Sąd bydgoski działał do 1945 r. 1. Akta ogólne (1939-1944) (20 j.a.) 2. Sprawy karne (1940-1945) (134 j.a) 3. Uznanie za zmarłego (1940-1945) (16 j.a.) 4. Sprawy testamentowe (1940-1945) (797 j.a.) 5. Sprawy spadkowe (1940-1945) (1323 j.a.) 6. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego (1940-1945) (214 j.a)