Więzienie w Cieszynie

Zgodnie z rozporządzeniami cesarskimi z 14 czerwca 1849 r. i z 26 czerwca 1849 r. o organizacji sądownictwa na Morawach i Śląsku (Zbiór austriackich ustaw i rozporządzeń z roku 1849 nr 278 i 291) zostały ustanowione sądy okręgowe (Kreisgericht) i powiatowe (Bezirksgericht). W tym czasie powstał także w Cieszynie Sąd Okręgowy, a przy nim i więzienie. Z chwilą powstania polskiego już Sądu Okręgowego w dniu 14 lipca 1919 r. więzienie było nadal czynne przy tymże Sądzie. W sierpniu 1939 r. więzienie zostało przygotowane do ewakuacji. Przedterminowo zwolniono więźniów kryminalnych z niskim wymiarem kary, więźniów politycznych narodowości niemieckiej przewieziono do Tarnowa, a na miejscu pozostali więźniowie kryminalni z wyższymi wyrokami. 1 września 1939 r. więzienie zostało przejęte przez Niemców. Pierwsi więźniowie zostali przyjęci w połowie września. Łącznie w czasie wojny przewinęło się przez cieszyńskie więzienie około 12 tysięcy osób. Zdecydowaną większość stanowili Polacy, byli jednak także Czesi, Słowacy, Ukraińcy i przedstawiciele innych narodowości, podejrzani o działalność antyniemiecką lub zbiegli z robót przymusowych w Rzeszy Niemieckiej. Więzione także były osoby skazane za przestępstwa pospolite jak kradzież, przemyt, nielegalny ubój i inne. W związku z klęskami hitlerowców na froncie wschodnim 25 stycznia 1945 r. zwolniono przedwcześnie część więźniów, głównie kobiet. Sprawy policji więziennej i plan sytuacyjny więzienia z lat 1942-1945, sygn. 1-2; Akta osobowe więźniów z lat [1921] 1939-1945 [1947], sygn. 3-8972.