Spółka Gruntowa Prowincji Górnego Śląska z o.o. Kierownictwo w Katowicach

W oparciu o rozporządzenie ministra Rzeszy z 25 października 1939 roku w sprawie utworzenia Głównego Urzędu Powierniczego Wschodniego w Berlinie oraz z 15 stycznia 1940 roku o zabezpieczeniu majątków państwa polskiego, Główny Urząd Powierniczy Wschodni w Berlinie zarządzeniem z 27 maja 1940 roku powołał do życia Spółkę Gruntową przy Głównym Urzędzie Powierniczym Wschodnim z ograniczoną odpowiedzialnością - kierownictwo na wschodni Górny Śląsk z siedzibą w Bielsku. Do kompetencji Spółki należało: komisaryczne zarządzenie mieszkaniami, parcelami, łącznie z terenami pod budownictwo mieszkaniowe oraz wycena gruntów, pozyskiwanie parcel, budowa domów mieszkalnych, przekazywanie mieszkań osiedleńcom z Rzeszy. Zarządzeniem Głównego Urzędu Powierniczego Wschodniego z 24 listopada 1942 roku Spółkę Gruntową zlikwidowano, a jej agendy przejęła Spółka Gruntowa dla Prowincji Górnego Śląska z siedzibą w Katowicach. Zajmowała się ona również sprawami czynszów i działała za pośrednictwem filii w: Bielsku, Cieszynie, Katowicach, Chrzanowie, Pszczynie, Sosnowcu, Zawierciu. Począwszy od 1 stycznia 1944 roku zmniejszono ilość filii do pięciu w: Bielsku, Będzinie, Sosnowcu, Cieszynie, Zawierciu. Ten stan organizacyjny utrzymał się do stycznia 1945 roku. Sprawy dotyczące organizacji Spółki: statut, organizacja oddziału i podległych jednostek, możliwości rozwojowe terenów włączonych, wprowadzanie prawa niemieckiego, posiedzenia zarządu i rady nadzorczej, okólnik wewnętrzne i Zarządu Spółki z lat 1940-1944, sygn. 1-171, brak sygn. 138. Sprawy osobowe: prawo pracy, przepisy socjalne i płace, sprawy organizacji zawodowych, służba przeciwlotnicza, wykazy pracowników mobilizacyjne, taryfowe z lat 1940-1944, sygn. 172-208. Sprawy prawne, podatki, ubezpieczenia: umowy notarialne, sprawy zadłużeń zakładów gospodarki rolnej, hipoteki gruntów polskich i żydowskich przekazywanych na rzecz ludności niemieckiej, sprawy procesowe instytucji, firm i osób prywatnych, sprawy żydowskie, prawo podatkowe, ubezpieczenia rzeczowe z lat 1940-1944, sygn. 209-278 Sprawy finansowe i rachunkowość: bilanse, plany kont, finansowe, zamknięcia, system rachunkowości z lat 1940-1944, sygn. 279-330. Sprawy przejmowania i oszacowania grunt: przepisy prawno-majątkowe, zakres kompetencji rzeczowych Spółki i podległych jednostek, współpraca z Komisarzem Rzeszy, wykazy gruntów, przejmowanie pod zarząd przymusowy gruntów i nieruchomości odbieranych Polakom i przydzielanie Niemcom z lat 1940-1944, sygn. 331-412. Sprawy budowlane: plany budowlane, remonty, budynki w stanie surowym, przesiedleńcy, sprawozdania techniczne z lat 1940-1945, sygn. 413-438. Sprawy czynszów i dzierżaw: sprawy rzemiosła i handlu, plan zabudowy miast górnośląskich, szkody wojenne, problemy parcel gruntowych na Górnym Śląsku, sprawy czynszów od nieruchomości, umowy czynszowe, dzierżawy parcel, sprawy socjalne Polaków z lat 1941-1944, sygn. 439-462. Sprawy przeprowadzonych kontroli, sprawozdania: plany finansowe, sprawozdania finansowe, ogólno-gospodarcze, dotyczące pracy i zatrudnienia, sprawozdania z kontroli jednostek podległych, kontrole i rozliczenia, zarządów komisarycznych, statystyki osobowe i stanu gruntów, korespondencja z lat 1940-1944, sygn. 463-501. Akta kat.B-50: akta personalne, 2950 j. Anteriora dotyczą tejże instytucji występującej jako Górnośląskie Kierownictwo Spółki Gruntowej Głównego Urzędu Powierniczego - Wschód z o.o. w Katowicach /Leitstelle Ostoberschlesien der Grundstückgesellschaft der Haupttreuhandstelle Ost G.m.b.H. Kattowitz/.