Więzienie w Sieradzu

Więzienie sieradzkie powstało ok. 1840 r. w budynkach dawnej manufaktury wełnianej Adolfa Harrera. W okresie zaborów więziono tu działaczy rewolucyjnych i politycznych. Było to jedno z większych więzień na terenie Królestwa Polskiego. Akta więzienia z tego okresu nie zachowały się. Podobną role więzienie spełniało w okresie dwudziestolecia międzywojennego, gdzie obok odsiadujących karę za przestępstwa kryminalne znajdowali się także przedstawiciele opozycji politycznej. Znaczenie więzienia wzrosło w okresie 1939-1945. Zostało ono wtedy poważnie powiększone i należało do najważniejszych w Kraju Warty. Celem eksploatacji więźniów jako siły roboczej, dla potrzeb III Rzeszy wznowiono, stosowany w ubiegłym stuleciu system zatrudniania ich w więziennych warsztatach przy wyrobie płótna. Więźniowie pracowali również przy budowie obiektów wojskowych. W więzieniu odbywali kary Polacy zarówno z terenów wcielonych do Rzeszy, jak też z Generalnej Guberni oraz z całych Niemiec. Akta ogólne: korespondencja w sprawach i zatrudnienia więźniów, wypadki w więzieniu, rozkazy naczelnika, wykazy wydanych porcji i artykułów żywnościowych, raporty dozorców, księga płac funkcjonariuszy, kartoteki uposażeń, akta osobowe funkcjonariuszy, księgi więźniów, wykazy rzeczy odebranych więźniom, książka próśb i zażaleń więźniów, dane o ich sprawowaniu oraz wypłacanych należnościach za pracę, wykaz niemieckich jeńców wojennych z 1945 r. Teczki poszczególnych więźniów odsiadujących wyroki za kradzież, gwałt, kazirodztwo, spędzanie płodu, zabójstwo rozbój, uchylanie się od służby wojskowej, dezercję, nielegalną emigrację, udział w strajku, antysemityzm, przynależność do Komunistycznej Partii Polski, Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej, Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, Partii Młodo-Niemców.