Zbiór wycinków prasowych - "Pressearchiv"

Wycinkom prasowym nadano układ rzeczowy wg tytułów gazet, a w ich obrębie układ, chronologiczny. W wypadkach większej ilości kart wprowadzono do tych gazet podział na roczniki. Każdy tom stanowi jednostkę archiwalną i zawiera karty ponumerowane od 1: 1-3 Deutsche Rundschau - Bydgoszcz, roczniki: 1940, 1941, 4-6 Danziger Neueste Nachrichten - Gdańsk, roczniki - tomy: 1940, 1941, 1942, 7-9 Der Danziger Vorposten - Gdańsk, roczniki: 1940, 1941, 1942/43, 10-11 Weichsel - Zeitung - Grudziądz, roczniki: 1940, 1941, 12-13 Der Gesellige - Grudziądz, roczniki: 1942, 1943-1945, 14-16 Thorner Freiheit - Toruń, roczniki: 1940, 1941, 1942, 1943, 17 Jednodniówka - sprawozdanie z zakończenia roku szkolnego 1938/39 w "Goetheschule" w Grudziądzu /tylko ostatnie karty/, 18 "Das Reich" z roku 1941 /1 wycinek z kolekcji H. Gąsiorowskiego/, 19 "Völkischer Beobachter" z roku 1942 /1 artykuł/, 20 "Danziger Ratsbote" z 1941 r. /1 wycinek/, 21 "NS - Pressebrief-Sonderausgabe - Die Pluokratenpresse" z r. 1941 /1 uszkodzony egzemplarz/. Z zachowanych niemieckich spisów utworzono ostatnią, 22 jednostkę archiwalną. Wszystkie wycinki prasowe zostały zinwentaryzowane na kartkach katalogu bibliotecznego. Kartki otrzymały układ, alfabetyczny wg miejscowości w brzmieniu polskim, których dotyczą wycinki prasowe: Brodnica miasto i powiat, Bydgoszcz miasto i powiat, Chełmża pow. Toruń, Gdańsk, Golub, Grudziądz miasto i powiat, Inowrocław, Kwidzyń, Lubawa, Lipno, Łasin pow. Grudziądzki, Nowe n/W pow. Świecki, Nowemiasto, Radzyń pow. Grudziądzki, Rypin, Świecie n/W miasto i powiat, Wąbrzeźno, oraz zagadnienia o zasięgu ogólnym. W obrębie poszczególnych miejscowości kartki katalogu zostały uszeregowane wg zagadnień występujących w prasie dla danego miasta, np. dla miasta Grudziądza i powiatu. 1. Sprawozdania prasy z uroczystości ogólnopaństwowych, lokalnych i partyjnych w Grudziądzu, Łasinie, Radzynie. 2. Zagadnienia polityczno-społeczne, narodowościowe /przynależność państwowa, zagadnienia obywatelstwa niemieckiego/ rasowe, zwalczanie przestępstw gospodarczych. 3. Historia miasta i powiatu /650-lecie miasta Grudziądza/ kultura i oświata /otwarcie Muzeum w Grudziądzu/, 4. Gospodarka miasta i powiatu: urzędowe komunikaty administracyjne i gospodarcze. W 1941 r. miasto Grudziądz obchodziło 650-letnią rocznicę nadania mu aktu przywileju prawa chełmińskiego. Postanowiono upamiętnić tę rocznicę m.in. wydaniem okolicznościowej publikacji. Z akt miasta Grudziądza wynika, że potrzebne do tego celu materiały, w tym również wycinki prasy od 1940 r. gromadził kierownik miejskiego urzędu kultury i archiwum - ławnik miejski dr Erhard Krieger. W bibliotece Archiwum Państwowego w Grudziądzu znajduje się odbitka korektorska broszury zatytuowanej "650 Jahre Graudenz-Schicksal einer deutschen Weichselstadt - von Erhard Krieger". W ciągu 1942 r. wycinki prasy pomorskiej gromadzono nadal i utworzyły one zbiór, którego część znajdująca się w Archiwum Państwowym wraz z późniejszymi nabytkami obejmuje około 1290 wycinków gazetowych. Zbiór po 1945 r. znajdował się w zasobie grudziądzkiego Archiwum Miejskiego. Z niemieckich spisów wycinków wynika, że artykuły z gazet gromadzono wg następujących zagadnień oznaczonych sygnaturą cyfrowo-literową: 2 c 5 Graudenz-Stadt: Vereine, Gesellschaften, 2 c 6 Graudenz-Stadt: Tagungen, Besuche, 2 c 8 Graudenz-Stadt: Fremde; Polen, Juden, u.s.w., 2 c 9 Graudenz-Stadt: Polnische Misswirtschaft, Terror, 2 d 8 Verwaltung, Wirfeschaft. Amtliche Bekanntmachungen des Oberburgermeisteres und der Polizei, 2 i 2 Graudenz-Land. Stadte und Dorfer alphabetisch, 2 k 2 Reichsgau Danzig-Westpreassen. Danzig, 2 k 3 Reichsgau Danzig-Westpreassen. Thorn, 2 k 4 Reichsgau Danzig-Westpreassen. Bromberg, 2 k 5 Reichsgau Danzig-Westpreassen. Kulm, 2 k 6 ?, 2 k 7 Reichsgau Danzig - Westpreussen. Schwetz, Spisy są niekompletne i zawierają luki. W segregatorze zatytułowanym: "Geschichte von Graudenz" wycinki były układane wg następujących zagadnień: 1. Altere Geschichte von Graudenz, 2. Polenherrschaft, 3. Landschaft um Graudenz, 4. Befreiung W Archiwum Państwowym w 1960 r. włączono do zbioru znajdujący się w zasobie Archiwum zbiór 7 wycinków polskiego kolekcjonera Henryka Gęsiorowskiego z Grudziądza i parę innych ofiarowanych przez Franciszka Manuszewskiego i Alojzego Szubrycha z Grudziądza oraz pochodzących z zasobu b. Archiwum Miejskiego. W grudziądzkim Muzeum znajduje się obecnie jeszcze dodatkowo pewna ilość materiałów z niemieckiej prasy, które są przedłużeniem zbioru. Granice terytorialna: Granica administracyjna okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie z lat 1940-1945 włącznie z miastem i powiatem Bydgoszcz. Prasa niemiecka lat 1939-1944 którą reprezentuje zbiór wycinków, jest odbiciem aktualnej polityki państwowej, gospodarczej, narodowościowej, rasowej III Rzeszy na terenie Gdańska i okupowanego Pomorza. Do najczęściej występujących zagadnień należą - w odniesieniu do miast: Gdańska, Grudziądza, Torunia, Bydgoszczy, Świecia, Chełmna i innych: 1. Sprawozdania prasy z uroczystości państwowych, partyjnych i lokalnych /Tagungen, Besuche/, 2. Artykuły omawiające dzieje poszczególnych miast i ich kulturę, rocznice historyczne /650-lecie miasta Grudziądza/, 3. Polityczne zagadnienia narodowościowe i rasowe, tzw. "bydgoska krwawa niedziela". 4. Sprawozdania z działalności związków i stowarzyszeń /Vereine, Gesellschaften/, 5. Urzędowe komunikaty administracyjne i gospodarcze.