Eede, Nationaal Monument 'De Nederlandse Maagd'

Het Nationaal Monument 'De Nederlandse Maagd' herinnert de inwoners van Eede (gemeente Sluis) aan de dag waarop koningin Wilhelmina na een afwezigheid van bijna vijf jaar in Nederland terugkeerde. Met een plaquette worden veertig medeburgers herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Met een andere gedenkplaat worden de Canadese bevrijders in herinnering gebracht. Toen koningin Wilhelmina naar Nederland terugkeerde, was de Tweede Wereldoorlog nog niet afgelopen. Na de bevrijding van Eede werd de grenslijn tussen België en Nederland provisorisch aangegeven door een witte meelstreep. Op de puinhopen van het verwoeste dorp werd een nationale vlag geplaatst. Op 13 maart 1945 stak de vorstin vanuit België bij het Zeeuws-Vlaamse grensdorp Eede de grens over. Koningin Wilhelmina schreef er zelf dit over: 'Zo kwamen wij dan de morgen van de dertiende maart bij Eede aan de Nederlandse grens, die ik te voet overschreed. Na een ontroerende verwelkoming door de aanwezigen ging het Nederland in. Waar ik ook kwam, dezelfde aandoening en geestdrift. Overal bloemen, geschenken en attenties van allerlei aard.' Later bezocht de vorstin Breda en het onder water gelopen Walcheren, waarvan ze zeer onder de indruk bleek: 'Het was een koude, onvergetelijke tocht. Welk een tragische aanblik bood nu het eens zo schilderachtige Walcheren: één groot watervlak zover men kon kijken, met overal verdronken torens en boerderijen, en bomen die geen jong groen meer zouden geven.' Oprichting Al drie dagen na de grensoverschrijding door de koningin werden plannen gemaakt voor de oprichting van een gedenkteken. De burgemeester van Aardenburg richtte zich per brief tot de Commissaris van de Koningin in Zeeland met de mededeling dat men een monument in Eede wilde plaatsen. Er werd geld ingezameld en een opdracht verstrekt aan de beeldhouwer Peter Roovers. De secretaris van de Provinciale Commissie was een van de elf nieuw ingestelde provinciale commissies die, samen met een Centrale Commissie, de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen adviseerden over de oprichting van oorlogsmonumenten. Hij meldde het plaatselijke comité dat Roovers 'zijn bemoeienissen met dit monument moet staken'. Dit lag echter buiten de bevoegdheden van de commissie en Roovers behield de opdracht. Uiteindelijk werd zijn derde ontwerp ten uitvoering gebracht. Onthulling Het monument is onthuld op 13 maart 1954 door Hare Majesteit Koningin Juliana. Het gedenkteken is door de Nationale Monumenten Commissie voor Oorlogsgedenktekens op de lijst van Nationale Monumenten geplaatst.