Ede, Mausoleum op de Paasberg

Het Mausoleum op de Paasberg in Ede is opgericht ter nagedachtenis aan 44 plaatselijke verzetsmensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn gesneuveld. In het grafmonument liggen 30 oorlogsslachtoffers begraven. Oprichting Kort na de bevrijding ontstond in de kringen van de voormalige verzet het denkbeeld om een blijvende herinnering aan de verzetsstrijd in het leven te roepen en daarmee de in de strijd gevallen vrienden te eren. Oud-districtscommandant van de Binnenlandse Strijdkrachten D. Wildeboer en de toenmalige wethouder Zwerus de Nooij stelden een comité samen. Het comité vergaderde voor het eerst op 31 mei 1945. Tot 1960 droeg het de naam Comité Heldenmonument. Leden waren Z. de Nooij, voorzitter, E.J. van Spankeren, secretaris, en 35 'gewone' leden, waaronder burgemeester Middelberg. Een geldinzameling waarbij oud-illegalen als collectanten werden ingeschakeld maakte de bouw van het Mausoleum mogelijk. Zij haalden binnen een korte tijd fl. 70.000,- op. Op 12 december 1945 werd in Ede een dag van algemene rouw afgekondigd. Met een plechtige ceremonie werd één stoffelijk overschot, als symbolische vertegenwoordiging van de overige gesneuvelden, in het Mausoleum bijgezet. De in Ede gelegerde 7de Canadese Infanterie Brigade heeft geholpen met de bouw van dit grafmonument. Onthulling Het monument is onthuld op 2 augustus 1947 door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. Met een plechtige ceremonie werd daarbij één stoffelijk overschot, als symbool van alle gesneuvelden, in het Mausoleum bijgezet.