Utrecht, 'Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel'

Het 'Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel' in Utrecht is opgericht ter nagedachtenis aan alle spoorwegambtenaren die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Een aantal van hen kwam om tijdens de spoorwegstaking van 1944. In september 1944 kondigde de Nederlandse regering in Londen de algemene spoorwegstaking af. Op deze wijze werd geprobeerd het transport van oorlogstuig door de bezetter via het spoor te bemoeilijken. Alle personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen legden het werk neer en doken onder. De spoorwegstaking duurde van 18 september 1944 tot 8 mei 1945. Onthulling Het monument is onthuld op 17 september 1949 door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. Onder de autoriteiten die de plechtigheid bijwoonden, bevonden zich de minister van Verkeer en Waterstaat, de Commissaris van de Koningin in de provincie Utrecht, de burgemeester, de president van de Belgische Spoorwegen de heer F. Delory, de oud-president-directeur dr. Ir. W. Hupkes, de directie van de Nederlandse Spoorwegen, de Raad van Commissarissen, de chefs van dienst, de leden van de Personeelraad en de president der A.I.R.R. de heer Winand. Nadat de aanwezigen plaats hadden genomen op de voor hen bestemde zetels, bracht het zangkoor van de Nederlandse Spoorwegen het Ecce quo modo moritur ten gehore. Daarna sprak de voorzitter van de gedenkteken-commissie, dr. F.F. de Bruijn, een woord van welkom en een woord van dank. Na de onthulling werden bij het monument kransen en bloemen gelegd. Ir. Den Hollander (president van de Nederlandse Spoorwegen) omschreef de betekenis van het monument en herinnerde eraan 'hoe vijf jaar gelden van Londen uit een bevel is gekomen, waaraan door het gehele spoorwegpersoneel is voldaan. Velen van hen hebben de strijd tegen de vijand aangebonden. Zij hebben daarbij niet gelet op materiële belangen, maar de ideële motieven gevolgd, die hen tot verzet opriepen. Zij hebben het hoogste gegeven, dat zij geven konden.' 'Wij spoorwegmannen en -vrouwen hebben het niet nodig een monument op te richten, omdat allen die voor het vaderland gevallen zijn een plaats in ons hart hebben. Dit monument zal echter een getuigenis moeten afleggen van de eerbiedige hulde en dankbaarheid die ons vervullen jegens hen, die het hoogste goed, het leven, hebben gegeven. Het moet ons realiseren, dat hun offer ons een plicht oplegt. Spr. eindigt met de wens, dat de jeugd, als zij dit monument ziet, zal worden geïnspireerd hen te eren die voor de vrijheid zijn gevallen. En alle anderen zal het er aan herinneren, dat wij weer in een vrij land leven.'