Rhenen, Militair Ereveld Grebbeberg

Het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen is opgericht ter nagedachtenis aan de Nederlandse beroeps- en dienstplichtige militairen die sinds 10 mei 1940 waar ook ter wereld zijn gesneuveld. De Grebbeberg was een essentiële locatie voor de verdediging van Nederland en maakte deel uit van de Valleistelling, die ook wel de Grebbelinie werd genoemd. Om de linie te versterken werden stukken land voor de stelling onder water gezet. Dit was echter niet mogelijk bij de strook tussen Wageningen en de Grebbeberg. Daarom richtte de Duitse aanval zich met name op deze zwakke plek in de verdedigingslinie. In de nacht van 10 op 11 mei werd met een artilleriebeschieting de aanval op de voorposten aan de voet van de Grebbeberg geopend. Ondanks de overmacht van het Duitse leger hielden de Nederlandse militairen de strijd vier dagen vol. Na de capitulatie werden de Nederlandse en Duitse slachtoffers op de plaats van het strijdtoneel begraven. Hierdoor werd de Grebbeberg de eerste oorlogsbegraafplaats van Nederland. Op 28 mei 1940 werd een 'voorlopige lijst van de gesneuvelden, die ter aarde besteld zijn op de Grebbeberg' opgemaakt. In dit eerste grafregister staan de namen van 388 Nederlandse militairen. Ook werden op de begraafplaats al spoedig drie monumenten van het 8ste, 10de en 22ste Regiment Infanterie opgericht. Na de bevrijding werden de stoffelijke resten van de Duitse militairen herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats te IJsselsteyn (Limburg). Op het ereveld liggen meer dan 400 Nederlandse militairen begraven, die in mei 1940 sneuvelden in de strijd om het zuidelijkste gedeelte van de Grebbelinie. Sinds 1946 worden op de Grebbeberg ook militairen (her)begraven die tijdens de meidagen van 1940 elders in Nederland zijn omgekomen. De begraafplaats telt nu meer dan 800 graven. Oprichting Na de bevrijding wilde men de militaire begraafplaats inrichten als nationale herdenkingsplaats. Daarom werd in 1946 de Stichting Nationaal Legermonument Grebbeberg opricht. Onthulling De zorg voor het ereveld is op 1 januari 1952 door het Ministerie van Defensie overgedragen aan de Nederlandse Oorlogsgravenstichting. In 1966 werden door de stichting uniforme grafstenen geplaatst. Het Nationaal Legermonument en de luidklok zijn onthuld in 1953. Het monument ter nagedachtenis aan Nederlandse militairen van wie de laatste rustplaats niet aanwijsbaar is, is onthuld op 21 april 2005 door luitenant-generaal M.L.M. Urlings, bevelhebber der Landstrijdkrachten. Dit monument is een initiatief van kolonel b.d. J.W. de Leeuw, die in zijn toespraak een korte toelichting gaf op de symboliek achter het monument.