's-Hertogenbosch, 'Indië-monument'

Het 'Indië-monument' in 's-Hertogenbosch is opgericht ter nagedachtenis aan 35 Bosschenaren die als dienstplichtig militair in het KNIL maar ook als oorlogsvrijwilligers tijdens de strijd in en om het voormalige Nederlands Oost-Indië en Nieuw-Guinea in de periode 1944 - 1962 zijn omgekomen. Tevens is de tekst bij het gedenkteken een uiting van respect voor alle slachtoffers die in deze oorlog om het leven zijn gekomen, zowel aan Indonesische als aan Nederlandse zijde. Een aantal van de namen van de slachtoffers luiden: J.G.M. Claassen, A.J.H. van Gestel, M.G.N.A. Govers, H.J. van Hassel, C. van der Heijden, A.M. Henskens, Th. van den Heuvel, G.P.L. Hopstaken, W.B. Houdijk, F.J. van Iersel, J.Ph.W. Jansen, A.F. Kok, G. Kooij, J.W. van de Leemput, ? van de Linde, L.J.J.M. Meuwese, Th.A.J. Michels, L.J. Moerkens, A.J. van Schijndel, J.W.A. Sledsens, A.J.H. Tiebosch, H.K.J. Vink, M. de Voigt en A.C.M. van Wamel. Twee van de Bossche militairen sneuvelden in de Javazee. Elf van hen behoorden tot het KNIL (Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger) en hebben de bezetting van de Japanners meegemaakt met alle ontberingen in de kampen. Oprichting De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Stichting Gedenkteken Indiëgangers 's-Hertogenbosch. Vijf jaar is gewerkt aan de totstandkoming van het gedenkteken. De opdracht van het monument werd begeleid door de Nieuwe Brabantse Kunst Stichtiing, Breda (NKBS) en luidde: 'Het [monument] moet in zeggingskracht ruimte bieden voor een moment van bezinning op de gebeurtenissen van toen, te weten in en om het voormalige Nederlands Oost-Indië en Nieuw-Guinea.' Bouwgroep Moonen en een aantal uitvoerende bedrijven, zoals bronsgieterij Ton van Schalen (Someren), Steenhouwerij Utens (Echt), Houtdraaierij de Rooij (Middelbeers) en Alco lettering (Helmond), hebben het ontwerp in samenwerking met Saskia Vermeesch uitgevoerd. Het gedenkteken kostte 70.000 euro. De realisatie van dit monument is tot stand gekomen met subsidies van en sponsoring door de navolgende instanties en bedrijven: de gemeente 's-Hertogenbosch, de provincie Noord-Brabant, het Prins Bernhard Cultuurfonds 's-Hertogenbosch, het Pensioenfonds van de Burgt, Stichting Fondsenwerving Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers, NR G Benelux BV, Heijmans NV, Rabobank 's-Hertogenbosch, Albert Verlinde Producties, Twin Den Bosch BV, de heer Jacques Stienstra, Appel BV, de heer L.E.M. Rits, Moonen Bouwbedrijf BV, Moonen Schildersbedrijf BV, Stichting van der Lindenfonds, ING Bank 's-Hertogenbosch, en door vele grote en kleine giften van nabestaanden, veteranen, vrienden en bekenden van de omgekomen militairen, alsmede van meelevende burgers. Aanvankelijk zou het gedenkteken worden geplaatst in het perk langs de Hertog Hendriksingel en de Pettelaarseweg. Tegen die plannen rees enorm verzet van omwonenden, die eisten dat een dergelijk bouwwerk niet voor hun deur zou verrijzen. Na alle ophef zocht de Stichting Gedenkteken Indiëgangers noodgedwongen naar een nieuwe locatie. In overleg met de gemeente werd dat de Zuiderparkweg. Achteraf bezien een mooiere plek, volgens voorzitter Ton Hoes: 'We wilden het alleen wat dichter in de buurt van de bestaande oorlogsmonumenten aan de Hekellaan en in Casinotuin hebben. Dat is niet gelukt. [...] Toen we vijf jaar geleden met de eerste schetsen bij de gemeente kwamen, noemde ze het een apart monument, een aanwinst voor de stad.' Over de betekenis van het monument heeft de heer Hoes het volgende gezegd: 'Zelf ben ik als vrijwilliger naar Indië gegaan. De meeste soldaten in de strijd in Indië waren echter van oorsprong geen vrijwilligers, maar dienstplichtig militairen. Zij zijn daar uitgezonden voor hun vaderland. Des te meer reden om hun inzet te gedenken in een monument. Zij hebben het verdiend.' Onthulling Het monument is onthuld op 10 juli 2004 door burgemeester mr. dr. A.G.J.M. Rombouts en luitenant-generaal A.P.P.M. van Baal. Na de onthulling gaf ontwerpster Saskia Vermeesch een uitleg over de symboliek van het monument, daarna volgden een bloemenhulde door leerlingen van het Sint-Janslyceum en een dodenappél door de kolonel der Mariniers b.d. A.H.P. Knoppien en luitenant-kolonel der Infanterie b.d. A.W. van As, respectievelijk voorzitter en lid van het Algemeen Bestuur van de Stichting Veteranenplatform. De Taptoe werd geblazen. De één minuut stilte werd afgesloten met het Wilhelmus. De plechtigheid werd afgesloten met een defilé langs het monument.