Rijs, Vredestempel

De Vredestempel herinnert de inwoners van Rijs (gemeente De Fryske Marren) aan het herwinnen en behouden van vrijheid en vrede. De tempel werd in 1814 gesticht als teken dat de vrede in Europa was wedergekeerd. Napoleon was verbannen naar het eiland Elba. In 1944 heeft de bezetter vlak bij het Vredestempeltje, geheel verscholen onder de hoge bomen van het Rijsterbos, een afvuurinstallatie gebouwd voor de V-2 ('de vliegende bom'). De afvuurbasis, die op Engeland gericht stond, heeft dienst gedaan van 25 september tot 19 oktober 1944. Op deze laatste datum ging er iets mis met de lancering. De vliegende bom kwam niet voldoende los en streek neer bij de tempel, die in een ruïne veranderde. In 1945 werd het tempeltje herbouwd op kosten van baron Van der Feltz, een van de vroegere eigenaren van het Rijsterbos. Deze tweede tempel was echter een kort leven beschoren. Mede door het gebruik van slecht materiaal (in 1945 was er geen zink voor de dakbedekking, waardoor men genoegen moest nemen met dakleer). In 1969 was de tempel rijp voor de sloop. Onthulling Pas in het jaar 1977 kon de tempel weer herbouwd worden door vrijwillige 65-plussers. Het benodigde geld werd bijeen gebracht door middel van een actie in de gemeente Gaasterland-Sloten. In de herfst van 1977 kon het tempeltje worden overgedragen.