Dordrecht, 'Joods monument'

Het 'Joods monument' in Dordrecht is opgericht ter nagedachtenis aan de grotendeels verdwenen Joodse gemeenschap. In 1729 werd er officieel een Joodse gemeente opgericht in Dordrecht. Tien jaar daarna opende de eerste synagoge zijn deuren. In de negentiende eeuw werd dit gebouw te klein voor de almaar groeiende gemeenschap, en nam men zijn intrek in een oude vleeshal aan de Varkenmarkt. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak woonden er naar schatting 350 Joden in Dordrecht. Gedurende de eerste bezettingsjaren werden de joodse inwoners van Dordrecht het slachtoffer van dezelfde beperkende maatregelen, die ook elders in het land genomen werden. De deportaties uit Dordrecht begonnen in de tweede helft van augustus 1942. Verreweg het grootste deel van de Dordtse Joden - 285 - werd weggevoerd en vond de dood in de concentratiekampen. Enige tientallen joden hebben de oorlog op een of andere manier overleefd. Het interieur van de synagoge is door de Duitsers geplunderd, het meubilair is tijdens de hongerwinter gebruikt als brandstof. De Torarollen bleven gespaard. Maar je kunt rustig stellen dat de Joodse kehilla Dordrecht vernietigd is. Het is daarom terecht dat Dordrecht genoemd wordt op de gedenkmuren van de Vallei der Gemeenschappen in het Yad Vashem te Jeruzalem. Na de oorlog was er van de voorheen bloeiende Joodse gemeenschap niet veel over. De synagoge werd in 1947 verkocht en in 1965 gesloopt. Oprichting De oprichting van het monument was een initiatief van de heer Boogerman, voorzitter van de Werkgroep Gedenkteken Synagoge Dordrecht. Deze werkgroep is eind 1985 opgericht, nadat de initiatiefnemers tot de conclusie kwamen dat wetenschappelijk onderzoek naar het leven van de Dordtse Joodse gemeenschap wenselijk was en dat er een monument voor deze groep slachtoffers zou moeten komen. Onthulling Het monument is onthuld op 28 april 2008 in het stadhuis van Dordrecht, ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van het Genootschap Nederland-Israël. Een dag later is de plaquette opgehangen op de Grote Markt, daar waar de synagoge zich bevond.