Eemdijk, herdenkingsmonument Geallieerde Militairen

Het herdenkingsmonument voor Geallieerde Militairen te Eemdijk is opgericht ter nagedachtenis aan de omgekomen vliegers op 21 november 1944 en 7 april 1945. De namen van de slachtoffers luiden: Robert F. Brooks, John W. Cahill, Francis Delery, Patrick J. Flaherty, Lewis R. Hoyall, Frank H. Pietszch, Bennie F. Tillotson en John S. Todd. Op 21 november 1944 begint een Amerikaanse B-24H liberator - met de bijnaam 'satan's little sister' - aan zijn nieuwe missie vanaf het Engelse vliegveld Bungay. Het betreft het bombarderen van de olieraffinaderijen bij de Duitse stad Hamburg. Tijdens het bombardement worden ze geraakt door luchtafweergeschut en zijn ze genoodzaakt de vliegformatie te verlaten, terugvliegen naar Engeland is geen optie meer. De piloten Quinn en Simmons besluiten boven de Nederlandse eilanden langs te vliegen om vervolgens de oversteek te maken over de voormalig Zuiderzee richting bevrijd gebied. Ondertussen doet de bemanning er alles aan om het vliegtuig in de lucht te houden, extra ballast wordt overboord gegooid en men probeert de brandstoflekkages zo veel mogelijk te dichten. De twee linker motoren zijn uitgevallen, de kustlijn wordt gehaald, tot opluchting van de bemanning, maar dan stoppen ook de overgebleven twee motoren. Via de 'bail out bell' krijgt de bemanning de opdracht om te springen. Daarna springen ook de piloten zelf uit het vliegtuig. Het toestel maakt een draai en stort neer bij de monding van de rivier de Eem. Dan ontvouwt zich een ware tragedie, zeven bemanningsleden worden door de aflandige wind de zee op geblazen en landen ver voor de haven van Spakenburg in het ijskoude water. Dit maakte grote indruk op de inwoners. Een zoekactie komt gelijk op gang, maar de vissers met hun botters konden, eenmaal aangekomen, niemand meer vinden. Alleen de piloten landen aan wal, Melburn O. Simmons landde aan de zijkant van de Westdijk vlakbij de Bavinkschool, hij wordt door dhr. De Graaf en dhr. Van der Weijden geholpen. John H. Quin landde aan de andere kant van de Eem in de Eemnesserpolder vlakbij Eemdijk. Hij wordt vanuit Eemdijk opgevangen door Herman Leeraar en Willem Hoolwerf met de hulp van veerman Peter Varenkamp. Beiden worden daarna snel door het verzet naar een onderduikadres gebracht. Eerst in Bunschoten Spakenburg, later in Eemnes en Blaricum totdat de bevrijding van Nederland een feit was. De verdronken bemanningsleden worden, mede door de zeer strenge winter waarbij de zee volledig dichtvroor, pas maanden later gevonden langs de kustlijn, te weten: John W. Cahill, gevonden op 3 Februari 1945 bij de haven van Spakenburg; Robert F. Brooks, gevonden op 6 Februari 1945 bij de haven van Spakenburg; Lewis R. Hoyall, gevonden op 8 Februari 1945 bij de kustlijn bij Kampen; John S. Todd, gevonden op 8 Februari 1945 bij de kustlijn bij Kampen; Bennie F. Tillotson, gevonden op 4 Maart 1945 langs de dijk bij Kampen; Frank H. Pietszch, gevonden op 14 Maart 1945 bij het strand buurtschap 'Horst' gemeente Doornspijk; Patrick J. Flaherty, gevonden op 26 April 1945 bij het strand van Nijkerk. Op 7 april 1945 stijgt Francis Delery op met zijn spitfire TB359/GW-A vanaf vliegveld Schijndel voor opnieuw een gevaarlijke missie. Boven het zwaarbewapende Hilversum waar de Duitse luftwaffe zijn hoofdkwartier had, wordt hij geraakt door Flak luchtafweergeschut. Hij kan nog een 10km doorvliegen en stort daarna met een harde klap neer in een weiland op Eemdijk. Hij was op slag dood, zijn lichaam werd begraven in Bunschoten Spakenburg op begraafplaats Memento Mori. Na de oorlog wordt hij in zijn thuisland Frankrijk herbegraven. Uit respect voor Francis Delery staat zijn steen nog steeds op zijn oorspronkelijke plek op het Momento Mori. Francis begon zijn carrière in 1930 bij de Franse Marine, op 1 april 1937 haalt hij zijn vliegbrevet om watervliegtuigpiloot te worden. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog besluit hij in 1941 per boot de oversteek te maken naar Engeland om zich aan te sluiten bij de Free French Forces. Deze eenheid maakte deel uit van de Britse RAF. Francis wordt ingedeeld in het 340 squadron en wordt een zeer ervaren gevechtsvlieger. Zijn missies beginnen vanuit de Engelse vliegvelden, hij vecht zich vanaf D-Day terug naar het vaste land in Europa. In maart 1945 komen zeven van zijn kameraden om in de hevige strijd, in april, zeven dagen voor het vertrek van zijn squadron uit Schijndel, komt hij zelf om het leven. Hij heeft op dat moment 113 vijandelijke missies gevlogen met een totaal van 1168 vlieguren. Hij ontving drie hoge Franse onderscheidingen voor zijn grote bijdrage aan de bevrijding van Europa. Francis Étienne Delery is 30 jaar oud geworden. Onthulling Op vrijdagmiddag 15 april 2023 is het gedenkteken onthuld door Anne Hop, namens de School met de Bijbel Eemdijk en wethouder Peter van Asselt van de gemeente Bunschoten Spakenburg in aanwezigheid van leerlingen van de School met de Bijbel. Initiatiefnemer en en organisator Wim Hop hield een toespraak over de gebeurtenissen op 21 november 1944 en 7 april 1945 te Eemdijk.