Woensdrecht, monument aan de Rijzendeweg

Het monument aan de Rijzendelaan te Woensdrecht herinnert de inwoners aan de Canadese militairen, specifiek The Black Watch of Canada , die omkwamen tijdens de Slag om Woensdrecht. In het najaar van 1944 woedde in de omgeving van Bergen op Zoom strijd om de noordelijke oever van de Schelde te bevrijden. Al op 4 september 1944 was de haven van Antwerpen door geallieerde troepen bevrijd, maar daarmee waren de absoluut noodzakelijke aanvoerlijnen nog niet veilig gesteld want de oevers van de Schelde waren stevig in handen van de Duitse bezetters met ongeveer 90.000 man. Onder leiding van generaal von Zangen bereidden ze zich voor op wat er ging komen. Het belang van goede aanvoerlijnen werd na de verloren Slag om Arnhem, die woedde van 17 tot en met 25 september, alleen maar groter. De lijnen vanuit Normandië werden te lang om de strijd in de Lage Landen en ook Duitsland effectief voort te zetten. Zo lang de Duitsers deze zeetoegang beheerden en er mijnen in dreven konden geallieerde schepen de haven niet bereiken. Er moest dus meer gebeuren dan alleen het bevrijden van Antwerpen. De taak tot het vrijmaken van de toegang naar Antwerpen werd opgedragen aan het Eerste Canadese Leger onder bevel van Luitenant-Generaal Guy Simonds, die Generaal Crerar verving gedurende zijn ziekte. Het plan om de riviermond te bevrijden bestond uit vier afzonderlijke operaties. De eerste was het opruimen van het gebied ten noorden van Antwerpen richting Bergen op Zoom en het afsluiten van de landengte van Zuid-Beveland. De tweede was het opruimen van het gebied rond Breskens achter het Leopoldkanaal en de derde was het onschadelijk maken van Zuid-Beveland. De eindfase bestond uit het veroveren van het eiland Walcheren. Op 2 oktober 1944 begon de 2e Canadese Infanterie divisie haar opmars ten noorden van Antwerpen, terwijl de 3e Canadese Infanterie divisie, gesteund door de 4e Canadese Pantser divisie, begon met de aanval over het Leopoldkanaal. Op beide fronten werd zwaar gevochten, het geïnundeerde terrein was moeilijk begaanbaar en de Duitsers hadden zich ingegraven en waren bereid het gebied wanhopig te verdedigen. De 2e Divisie, die naar het noorden oprukte om het oostelijk einde van de Zuid-Bevelandse landengte af te sluiten, maakte goede voortgang tot aan Woensdrecht, waar bekwame Duitse parachutisten de opmars versperden. Er vielen veel slachtoffers toen de Canadese troepen over het open geïnundeerde gebied aanvielen op 13 oktober 1944. 58 Canadese militairen sneuvelden tijdens deze Slag om Woensdrecht. Ter herinnering aan de soldaten wordt 13 oktober 1944 in Canada ook wel Black Friday genoemd. Toch lukte het de geallieerden om tegen 16 oktober Woensdrecht te bevrijden. De Bren Carrier was ingezet bij de Slag om Woensdrecht en kwam in de modder vast te zitten. De bezetter heeft het voertuig toen met een granaat opgeblazen. De bestuurder, Eric Richter, kwam hierbij om het leven. In de jaren 80 is het wrak opgegraven. Oprichting Bart van der Veen richtte in samenwerking met Jan de Jonge van Oorlogsmuseum Ossendrecht, gemeente Woensdrecht en Tummers Metal Solutions het monument op. Oorlogsmuseum Ossendrecht had de Bren Carrier jarenlang in hun collectie voordat Bart van der Veen het kocht en inzette als gedenkteken. Onthulling Bart van der Veen, Steven Adriaansen en leerlingen van LPS Fortuna, Meike en Niels, onthulden het monument op 24 oktober 2024 in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Canadese Royal Hamilton Ligth Infantry en het college van burgemeesters en wethouders.