Haarlem, 'Joodse plaquette' (1)

De 'Joodse plaquette' in Haarlem is opgericht ter nagedachtenis aan de Joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn weggevoerd en omgebracht. Onder hen waren de rabbijnen Ph. Frank en S.Ph. de Vries . De synagoge aan de Lange Begijnestraat, ingewijd in 1841, was een opvallend bakstenen pand, opgetrokken in neo-gotische stijl, voorzien van twee torens. Op de voorgevel stond een vers uit psalm 84 geschreven: Ma Jedidous Misjkenousego Hasjeim Tsewoous ('Hoe lieflijk zijn Uwe woningen, Eeuwige!'). Het pand vormde het hart van de Haarlemse Joodse gemeenschap, die voor de oorlog een van de grootste buiten Amsterdam was en zelfs over een eigen ziekenhuis beschikte. Tot de bouw van de synagoge werd besloten in de eerste helft van de negentiende eeuw, omdat de eerste sjoel niet meer voldeed. Die eerste sjoel was een klein woonhuis aan het Goudsmidsplein, even verderop. Aan buitenzijde van dat kleine pand is in het muurwerk nog steeds te zien waar zich ooit de opbergplaats van de gebedsrollen bevond. De spil van het Joodse leven in Haarlem was gedurende vijftig jaar rabbijn Simon de Vries, een van de zeer weinige Joodse geestelijken in het vooroorlogse Nederland die het zionisme aanhingen. Elke vrijdagavond schreef hij een stuk in de Oprechte Haarlemsche Courant. Onthulling Het monument is onthuld in 1980.