Edam, 'Egbert Snijder Monument'

Het 'Egbert Snijder Monument' in Edam (gemeente Edam-Volendam) is opgericht ter nagedachtenis aan de twaalf leden van de K.P. Waterland die in de strijd tegen de bezetter om het leven zijn gekomen, waaronder commandant Egbert Snijder en zijn mede-verzetsman Klaas de Boer. De K.P. Waterland omvatte acht groepen, te weten: Beemster, Edam, Marken, Monnickendam, Oostzaan, De Rijp, Volendam en De Purmer, die de 'vaste groep' werd genoemd. De K.P. Waterland trad op als één groep wanneer zij zich bezighield met wapendroppingen, overvallen op distributiekantoren en het leegroven van de bevolkingsregisters. Daarnaast hielden de plaatselijke groeperingen zich bezig met het tot zinken brengen van botters die voor de bezetter voeren en het verschaffen van onderduikadressen aan geallieerde piloten (in nauw overleg met de L.O.). Commandant Egbert Snijder werd samen met de verzetsman Klaas de Boer in 1945 wegens verzetsactiviteiten opgepakt door de bezetter. Drie dagen lang zaten zij gevangen in Purmerend. Er werd een bevrijdingsactie in gang gezet door de K.P., maar deze mislukte vanwege het feit dat de beide mannen eerder naar Amsterdam werden overgebracht dan verwacht. Daar werden Snijder en De Boer samen met een aantal andere verzetsmensen gevangen gezet in het Huis van Bewaring aan de Weteringsschans. Twee weken later, op 11 februari 1945, vond er een aanslag van het verzet plaats op twee Duitse officieren. Op 12 februari 1945 besloot de bezetter hierom tot een vergeldingsactie. Acht willekeurige gevangenen, waaronder Egbert Snijder en Klaas de Boer, werden aangewezen om per vrachtauto naar de Jan Gijzenbrug in Haarlem te worden vervoerd. Bij de brug werd door Duitse soldaten een groep burgers bijeen gedreven, terwijl de acht mannen naast elkaar werden opgesteld op de Rijksstraatweg. Vervolgens werd het vuurpeloton opgesteld en gaf een officier het bevel tot executie. Egbert Snijder en Klaas de Boer zijn beiden 32 jaar geworden. Oprichting De oprichting van het monument was een initiatief van de Stichtingscommissie 'Egbert Snijder Monument'. Deze stichting bestond uit een vijftal mensen die allen tijdens de oorlog actief waren in het verzet. Op 31 maart 1947 deed de Stichtingscommissie een verzoek aan de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen om goedkeuring aan het ontwerp voor het monument. Nadat zowel de provinciale als de Centrale Commissie voor oorlogs- of vredesgedenktekens hierover een positief advies hadden gegeven besloot de minister op 4 december 1947 tot goedkeuring. Onthulling Het monument is onthuld op 12 februari 1949 door de heer J.G. de Groot, een van de landelijke K.P.-leiders. Op deze dag was het precies vier jaar geleden dat Egbert Snijder en Klaas de Boer door de bezetter werden gefusilleerd. Jaarlijks vindt er op 4 mei bij het monument een herdenkingsplechtigheid plaats. Op 12 februari 1999 werd er een extra herdenking georganiseerd in verband met het vijftig-jarig bestaan van het 'Egbert Snijder Monument'. Tijdens deze herdenking hield wethouder Jan Tol in aanwezigheid van de leerlingen van basisschool Trimaran een toespraak. Hierin zei hij: 'mede dankzij deze verzetsmensen kunnen wij hier staan, goed gekleed, goed gevoed en met ouders die goed voor ons zorgen. Als de bezetter niet weggejaagd zou zijn geweest, zouden we hier leven in armoede, hongerig, slecht gekleed, slecht betaald voor slecht werk, en angstig voor het moment dat je tijdens de maaltijd, 's nachts of zo maar op je werk zou worden opgepakt, gevangen gezet, gemarteld en vermoord. Daarom, wanneer we hier staan, nu en straks op 4 mei of op een ander moment, gedenk en herinner dan de reden waarom deze mensen op dit monument genoemd worden en laat hier voor ons een aansporing vanuit gaan om ons best te doen om goed te doen voor elkaar. Dan beseffen we ons dat zij, achteraf , niet voor niets gestorven zijn en dat wij er aan mee kunnen werken dat niet nog eens een keer een tiran, een dictator, een gek, de kans krijgt van ons bange slaven te maken.'