Achterveld, 'Mobilisatie-monument'

Het 'Mobilisatie-monument' herinnert de inwoners van Achterveld (gemeente Leusden) aan het in staat van paraatheid brengen van het Nederlandse leger in 1939 vanwege de toenemende oorlogsdreiging uit het oosten. Ter versterking van de verdedigingslinie werden verscheidene gebieden geïnundeerd (onder water gezet). Na het mobilisatiebevel van 28 augustus 1939 werden de Hoofdafweerstelling langs het Valleikanaal en de voorposten aan de Schans in Asschat door soldaten betrokken. De legerleiding had de Grebbelinie bij Rhenen als verdedigingszone aangewezen. Soldaten van het 5de, 16e en het 21ste Regiment Infanterie werden hier ingekwartierd bij de bevolking. Via het 'kommensysteem' werd een groot deel van de Gelderse Vallei onder water gezet. De eerste kom die geïnundeerd werd, lag tussen de Asschaterkade en de Roffelaarsekade. Vijftig gezinnen moesten op last van de burgemeester jhr. J.K.H. de Beaufort op 15 september 1939 hun huis verlaten. Doordat het veelal om boerderijen ging, werd dit een hele verhuizing. Elk gezin kreeg f 20,- huishoudgeld per week en de huur werd vergoed. In november 1939 moesten ook de huizen in Stoutenberg ontruimd worden. Door de strenge winter was ijsvorming op het water ontstaan, waardoor men het waterpeil een halve meter moest laten stijgen. Om die reden werden in februari 1940 nog een aantal gezinnen hun huizen uit gezet. Onthulling Het monument is onthuld op 4 oktober 1989 door de heer R. Schoonderbeek en mevrouw M. Renkers, het oudste echtpaar van Asschat dat de mobilisatie en inundatie vijftig jaar geleden heeft meegemaakt. Op 12 januari 1990 vond nog een samenkomst van bewoners uit het buurtschap Asschat plaats. Tijdens deze herdenkingsbijeenkomst heeft mevrouw N.H. Schreuder-Lokhorst de gedenkplaat nogmaals onthuld.