Someren-Eind, monument aan Kanaaldijk-Zuid

Het monument aan Kanaaldijk-Zuid in Someren is opgericht ter nagedachtenis aan burgemeester P.J.C. Smulders van Someren en burgemeester W.J.M. Wijnen van Asten die hier op 15 augustus 1944 in opdracht van de Duitse bezetter door NSB'ers zijn gefusilleerd. Wilhelmus Josephus Marie Wijnen werd geboren op 22 september 1880 in Sint-Oedenrode en ligt begraven op de R.K. begraafplaats in Asten. Petrus Johannes Cornelis werd geboren op 17 januari 1895 in Middelbeers en ligt begraven op de R.K. begraafplaats St. Lambertus in Someren-Dorp. Beiden waren lid van het verzet. Nadat eind juli 1944 verzetsstrijders twee landwachters doodschoten op de weg tussen Gemert en Beek en Donk, was de Duitse bezetter uit op vergelding. Een lokale NSB'er werd benaderd om een lijst samen te stellen met daarop namen en adressen van personen uit Asten en Someren die als tegenstanders van het Duitse regime bekend stonden. Bovenaan de lijst stonden de namen van burgemeester Wijnen uit Asten en burgemeester Smulders uit Someren. Nadat op 14 augustus 1944 rond middernacht aan het Koningsplein burgemeester Wijnen werd opgepakt, werd in de Speelheuvelstraat in Someren burgemeester Smulders meegenomen. Diens buurman dokter Jacobs moest ook mee, maar werd niet thuis aangetroffen. Frans Eijsbouts in de Nieuwe Kerkstraat was de volgende persoon op de lijst en werd in plaats van Jacobs opgepakt. Vervolgens werden de gearresteerden naar de Kanaaldijk richting Weert gebracht en daar neergeschoten. Eijsbouts overleefde op wonderlijke wijze de moordaanslag. In de publicatie Geschiedenis van Someren in de Tweede Wereldoorlog deed hij verslag van de gebeurtenis: "Hoe lang ik daar gelegen heb weet ik niet. Toen ik helemaal niets meer hoorde ben ik opgestaan - toen pas merkte ik dat ik gewond was aan mijn arm - en de sloot uitgeklommen. Een eindje van elkaar lagen beide burgemeesters. Burgemeester Wijnen van Asten had blijkbaar willen vluchten, want die lag tien meter verder. Ze waren beiden dood."