Notitieboek/gastenboek Tonny Kuijpers, 1945
Notitieboek/gastenboek Tonny Kuijpers, 1945Tonny was geboren in 1919 in Nijmegen. Tijdens de bevrijding was ze 'huis moeder' van een 48 hour leave center. Dit was een rustlocatie voor soldaten die heftige ervaringen hadden meegemaakt of met wie het mentaal slecht ging. Zij konden hier twee dagen rust krijgen voor ze terug naar het front gingen. Het eerste 48 hour leave centre waar zij de regie had was in het gebouwtje naast de Witte Molen (Looimolenweg 17, nabij de Graafseweg te Nijmegen).Als 'huismoeder' coördineerde Tonny alles wat er gebeurde, ontving de soldaten en hielp hen met allerlei zaken zoals kleding reparaties. Bij de Witte Molen ontmoette ze Jack Speller, een Britse pacifist die was aangesloten bij de Y.M.C.A. en zo ongewapend nabij het front thee serveerde aan de troepen. Jack kwam te werken bij het leave centre en regelde allerhande voorraden en benodigdheden. Toen het leave centre bij de Witte Molen te klein bleek wist hij iemand van het Militair Gezag te overtuigen hem de beschikking te geven over O42 aan de Oranjesingel. Ook hier runde Tonny het huis en hielp hij met van alles. Ergens gedurende samenwerking kregen de twee een relatie. Begin 1945 moest Jack naar het zuiden om te helpen met Operation Goldflake: de verplaatsing van duizenden geallieerde troepen van Napels en Leghorn naar Marseille en vanaf daar verder naar het Noorden. Jack zette hier zijn ervaring met de YMCA catering in om voor duizenden mannen eten en thee te verzorgen. Na deze operatie ging hij terug naar Nijmegen. Tonny was zo blij en verbaasd om hem terug te zien dat ze een vol dienblad glazen uit haar handen liet vallen. Daarna bleven de twee samen leave centre’s runnen tot in 1946, o.a. in Berlijn en Brussel. Vanwege haar rol bij het leave centre was Tonny ingeschreven in het Britse leger en was uiteindelijk één van de weinige vrouwen met de rang kapitein. Voor de oorlog had Tonny al veel meegemaakt. Haar verhaal is incompleet maar is als volgt gereconstrueerd door familie: Voor de oorlog werkte ze als secretaresse van een manager van Philips. Toen hij werd vervangen door een Duitse beambte moest ze voor hem werken. Ze krijg een deportatielijst (waarschijnlijk voor de arbeidsinzet) onder ogen en besloot deze te kopiëren en uit te lekken aan het verzet zodat de mensen konden onderduiken. Daarna is ze opgepakt en gemarteld door de Gestapo. Later in haar leven heeft ze veel last gekregen van deze herinneringen. Toen Jack na de oorlog gerepatrieerd werd ging Tonny hem achterna en ze trouwden in Engeland. Tonny bleef zeer betrokken bij de Nederlandse gemeenschap in Groot Brittannië. Ze coördineerde het Nederlandse consulaat in Manchester en organiseerde culturele activiteiten zoals sinterklaasfeesten. Tonny en Jack kregen … (2?) kinderen. Tonny sprak vrijwel nooit over de oorlog en haar kinderen leerde pas over haar zware ervaringen toen ze op latere leeftijd herinneringen ging herbeleven. Jack sprak voor zijn dood een manuscript in over zijn ervaringen. Tonny overleed in …(?), Jack in 1999.
- Schriftelijke bronnen
- Schriftelijke bronnen
- gastenboek
- 5.3.42012
- Frontlinie
Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer