Fa. J. Scheltema Jansz., fabriek voor wollen stoffen, sajetten en wollen garens, sedert 1959 de NV Fabriek van wollen dekens en stoffen te Leiden

Geschiedenis van het archief: KORTE INLEIDING. Volgens een bekendmaking van de bedrijfsleiding in de jaren-50 richtte Jacobus Scheltema zijn bedrijf op 12 juni 1817 op. Deze uitspraak kan echter niet op grond van archiefmateriaal worden bevestigd. Wel zeker is dat Jacobus Scheltema op 24 mei 1822 drie huizen met erf op en bij de hoek van de Oude Singel en de Princensteeg (nu: Marktsteeg) kocht met de bedoeling om hier zijn bedrijf te vestigen. De start van de onderneming was voorspoedig: in 1828 werd een rosmolen geplaatst, in 1833-1834 de eerste stoommachine. Rendement en groei waren zondermeer goed en de 98 werknemers in 1854 kregen een voor die tijd goed loon. Jan Scheltema, zoon van de oprichter Jacobus, was in 1863 een van de ondertekenaars van het Leidse adres tot beperking van de Kinderarbeid in Fabrieken, dat later mede leidde tot de Kinderwet van Van Houten in 1874. Wat er nadien in de firma is gebeurd, is wegens het ontbreken van archiefstukken niet bekend. Wel bleek uit de parlementaire enquête naar arbeidsomstandigheden van 1890 dat er onder slechte omstandigheden nog veel handmatig werd gewerkt en dat de lonen laag waren. De familie Scheltema had al sedert 1872, toen Cornelis Wassenaar als compagnon in de directie werd opgenomen, weinig belangstelling voor de firma. In 1893 werd Wassenaar de enige directeur-eigenaar. Geleidelijk aan werd het bedrijf gemoderniseerd: in ca. 1880 een nieuw gebouw, dat er nog steeds staat (1995) en vanaf 1913 de eerste electromotoren. Een tweede bloeiperiode duurde tot in de jaren ´50 van de twintigste eeuw. De economische recessie van 1958 leidde echter in september van dat jaar tot faillissement van het te klein gebleven bedrijf. Nadien werd de firma onder de naam van de N.V. Fabriek van wollen dekens en stoffen "W.D.S." nog enige jaren voortgezet. In 1963 is de merknaam en het beeldmerk van Scheltema verkocht aan de Fa. Van Wijk & Heringa te Leiden.