Circulaire

Rondschrijven van een illegale organisatie inzake het opzetten van een estafettedienst in het geval vervoer per fiets onmogelijk wordt. Door de spoorwegstaking kwamen de illegale organisaties in de problemen. De communicatie en het vervoer van materialen werd uiterst lastig. Door verschillende illegale organisaties werd een speciale koeriersdienst in het leven geroepen met de prachtige, ironische naam Rolls Royce (RR). Het vervoermiddel was namelijk de fiets. De koeriersters, (bijna uitsluitend vrouwen), fietsten tussen verschillende steden volgens een vaste dienstregeling. Zo gingen er dagelijks berichten voor de verschillende organisaties heen en weer. Via deze kanalen kon illegale post naar een groot deel van Nederland worden verstuurd. Het meenemen van privépost of privépakjes was verboden, maar gebeurde toch wel. De koeriers fietsten iedere dag een deel van het traject heen en terug. Volgens de opgestelde dienstregeling vertrok RR vrijwel iedere dag om 9.10 uit Lisse naar Leiden en om 10.40 uit Leiden naar Den Haag om post te vervoeren op de route van Amsterdam naar Den Haag. In omgekeerde richting vertrok de fietskoerier uit Leiden ’s morgens om 7.40 en uit Lisse om 9.10. Rolls Royce nam ook nog een andere taak op zich, namelijk het verzamelen van inlichtingen. De centrale figuur bij RR in de regio Leiden was de adjunct-directeur van het Leidse slachthuis, dierenarts Hans van Tongeren uit Oegstgeest, die al sinds 1943 medewerker was van de LO. Op strategische plaatsen langs de grote wegen werd er door een ‘telpost’ bijgehouden wat er die dag aan militair of ander bijzonder vervoer voorbij kwam. Verder probeerde men nauwkeurige kaarten te maken van militaire objecten. Spionage dus. Ook werden algemene rapporten opgemaakt over actuele ontwikkelingen. Deze berichten werden verzameld en naar een centraal adres in Amsterdam gebracht. Volgens dit document hield men er serieus rekening mee dat op een bepaald moment ook het vervoer per fiets onmogelijk zou kunnen worden.