Archief van de gemeente Warmenhuizen, 1937-1989

Bereik en inhoud Oorspronkelijke inleidingen en bijlagen Geschiedenis van de gemeente Warmenhuizen De Noord-Hollandse gemeente Warmenhuizen, met de buurtschappen Krabbendam en Schoorldam (gedeeltelijk), is gelegen in de polder Geestmerambacht en grenst aan de gemeenten Zijpe, Sint Maarten, Harenkarspel, Langedijk, Sint Pancras, Bergen en Schoorl. De bevolking was grotendeels rooms-katholiek (ca. 74 % in 1971) en voor ca 33% werkzaam in de grove tuinbouw, 27% in de plaatselijke conservenindustrie en 40% in de dienstensector. Bijna 61% van de beroepsbevolking werkte buiten de gemeente. Winkler Prins Encyclopedie "7de" druk, 1975 Het gemeentegebied was voornamelijk agrarisch van aard en rijk aan waterlopen en meren. De landerijen lagen in een vaarpolder: omgeven door wateren. Door de ruilverkavelingen in het Geestmerambacht tussen 1954 en 1979 werd de vaarpolder omgezet in een rijpolder waardoor nieuwe, meer intensieve akkerbouw uitgeoefend kon worden met gebruik van moderne middelen. Monumenten Inventarisatie Project Noord-Holland, Warmenhuizen Gemeentebeschrijving, 1989 Kort na WO II gingen in de gemeente vele bestemmings- en uitbreidingsplannen van start. Het inwonersaantal nam mede daardoor toe en beliep van 2363 in 1938 tot 4628 in 1989. Jaarboek Noord-Holland, 1938-1989 De grenzen van de gemeente stonden in de periode van deze inventaris onder spanning. Meermalen werd over gemeentelijke herindeling gesproken, zoals in de oorlogsjaren 1940-1944. Toen ging het om gedwongen samenvoeging met de gemeenten Schagen, Sint Maarten en Harenkarspel. Dit plan leverde heel wat protesten op en werd afgeblazen. Daarna, van 1945 tot 1954, was er de samenwerking met de studiecommissie bestaansvoorwaarden kleine gemeenten. In de jaren 70 deed de gemeente Harenkarspel het voorstel tot nauwere samenwerking op “nader aan te duiden terreinen”. Warmenhuizen, Sint Maarten en Harenkarspel deelden naast gemeenschappelijke regelingen een Gemeenschappelijke Technische Dienst die taken uitvoerde op het gebied van bouw- en woningtoezicht en het beheer van diverse gemeentelijke objecten. In de jaren 1980-1989 zijn er verslagen van de Commissie Gemeentelijke Herindeling. In 1990 kwam fusie met de gemeenten Sint Maarten en Harenkarspel daadwerkelijk tot stand. "Deze inventaris: zie de stukken onder kopje 2.3 Samenwerking met andere gemeenten" De nieuwe gemeente kreeg de naam Harenkarspel. De burgemeester van de oude gemeente Harenkarspel J. Gutker was van februari-december 1989 tevens burgemeester van Warmenhuizen. Geschiedenis van het archief Hoewel er een aantal oudere archiefstukken van vóór 1937 in het archief aangetroffen zijn is als beginjaar het jaar 1937 aan te wijzen. In dat jaar werd het registratuurstelsel bij de gemeente ingevoerd. De dossiervorming verliep echter niet al te voorspoedig. Het registratuurbureau heeft bij controle in 1941 fikse kritiek op de verzorging van registratuur en archiefordening en dringt aan op goede verzorging. Blijkens een vragenlijst uit 1944 berust het archief op de gemeentesecretarie, drie en een halve meter boven de begane grond, wordt het geordend door het personeel en verkeert het in goede staat. Het oud-archief 1290-1860 berust in 1946 bij het Rijksarchief in de provincie Noord-Holland te Haarlem. Als de waarnemend Rijksarchivaris in Noord-Holland in 1946 om aanvulling van het archief vraagt, antwoordt de burgemeester dat het oud-archief ter plaatse in een “volkomen ordeloozen staat” verkeert. Bij inspectie door het Registratuurbureau in 1950 heeft men nog aanmerkingen op dossiervorming en archiefbeheer. In 1969 wordt een archiefbewaarplaats aangewezen en een archiefverordening vastgesteld. De gemeente blijkt in 1974 te beschikken over een brandveilige maar te kleine kluis en het statisch archief van ca. 20 meter berust dan op een brandgevaarlijke zolder. Op opmerkingen van de Provinciaal Inspecteur schrijft de burgemeester dat bij de aanstaande verbouwing van het gemeentehuis een archiefruimte zal worden gerealiseerd die zal voldoen aan de daaraan te stellen eisen. In 1976 besluit de raad gemeentelijke archiefbewaarplaats van de gemeente Alkmaar aan te wijzen als gemeentelijk archiefbewaarplaats voor de archiefbescheiden ouder dan 50 jaar en laat de archiefstukken van de gemeente die bij het Rijk berusten overdragen naar Alkmaar. Het notarisarchief van vóór 1811 en de retro-acta van de burgerlijke stand bleven echter bewaard in Haarlem. Zie inv. nr. 120 Het archiefblok eindigt met de fusie per 1 januari 1990 met de gemeente Harenkarspel en Sint Maarten tot de nieuwe gemeente Harenkarspel. Verantwoording van de inventarisatie Het archief werd in 2005 overgebracht naar het Regionaal Archief te Alkmaar en besloeg circa 23 strekkende meter. Het archief verkeerde in goede materiële staat. In Alkmaar bevond zich nog een archiefdeel van circa 3 strekkende meter dat in een eerder stadium naar Alkmaar was overgebracht. Dit gedeelte zal na bewerking in deze inventaris gevoegd worden. De inventarisatiewerkzaamheden geschiedden aan de hand van de “Lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken in gemeentearchieven” uit 1983. Na bewerking restte ca. 21 strekkende meter. Als beginjaar is gekozen voor 1937 omdat in dat jaar begonnen is met de dossiervorming. Het oudste stuk is te vinden in de serie transportakten en eigendomsbewijzen, 1876 (inv. nr 35). In verband met het opgaan in de nieuwe gemeente Harenkarspel per januari 1990 zijn er vele archiefstukken te vinden met eindjaar 1989. Archiefstukken van na 1989 hebben veelal betrekking op opheffing of vervallenverklaring van regelingen. Het archief is openbaar, met uitzondering van enkele stukken waarvoor een openbaarheidsbeperking van 75 jaar geldt. Aanvullingen Vanaf 2012 werd deze inventaris aangevuld met de inv. nrs. 546-550.