Eerste 125 vrij te gebruiken oorlogsbronnen geselecteerd
4 december 2017 · Nieuws
Tenminste honderdvijftig oorlogsbronnen rond thema’s als dagelijks leven, collaboratie, vervolging, verzet en bevrijding vrij van rechten en dus voor iedereen om te gebruiken. Dat is waar het project Open Data Depot WO2 naar streeft. Deze zomer startte het Netwerk Oorlogsbronnen met het verzamelen van beeld- en filmmateriaal, voorwerpen en archiefstukken op basis van aangedragen verzoeken door projectpartners. Kennisland geeft advies over de juridische kaders rond het rechtenvrij maken van oorlogsbronnen als publiek domein of via een CC-BY of CC-BY-SA licentie.
Gestart is met de zogenaamde ‘makkelijke categorie’. Namelijk oorlogsbronnen die zich al in het publieke domein bevinden of reeds zijn vrijgegeven onder de CC-BY-SA licentie, waardoor ze vrij gedeeld kunnen worden via bijvoorbeeld Wikipedia. Inmiddels zijn 125 bronnen - afbeeldingen, filmmateriaal en voorwerpen - verzameld en vastgelegd in een rechtendossier. Een aantal voorbeelden:
Een projectpartner is op zoek naar beeldmateriaal van Afro-Amerikaanse soldaten. Roermond is geëvacueerd in januari 1945, waarna de bevolking langzaam terugkeerde vanaf maart 1945.
Nationaal Archief | Anefo | Publiek domein
De Library and Archives Canada is hier een goed voorbeeld van, het bevat een schat aan fotomateriaal gemaakt door leden van het Canadese leger. Hetzelfde geldt voor de Amerikaanse en Britse strijdkrachten: ontzettend veel pareltjes waarvan het auteursrecht vijftig jaar na publicatie vervalt en daarmee in het publiek domein belandt. Hierbij is veel aandacht voor de verschillende perspectieven, zoals tijdens Operatie Market Garden en de tweede slag om Arnhem.
Britse krijgsgevangenen in Arnhem, gemaakt in september 1944 tijdens Operatie Market Garden. Deze foto is gemaakt door Willi Höppner, als onderdeel van de Propagandakompanien der Werhmacht.
CC-BY-SA 3.0 | Bundesarchiv | Wikimedia Commons
Foto van een Duitse soldaat voor zijn vizier in de buurt van Nijmegen of Arnhem in september 1944, tijdens Operatie Market Garden. Foto door Röder, als onderdeel van Propagandakompanien der Werhmacht.
CC-BY-SA 3.0 | Bundesarchiv | Wikimedia Commons
Dan blijft er een enorme lacune achter op het gebied van met name het dagelijks leven, verzet en vervolging. Dit gat zou deels opgevuld kunnen worden met materiaal afkomst uit de collaborerende kant van de Nederlandse samenleving, zoals de Fotodienst der NSB. Het Rijksmuseum heeft via de Rijksstudio reeds een aantal foto’s hiervan vrijgegeven als publiek domein, ook in dit project wordt deze optie onderzocht. De lacunes kunnen daarnaast opgelost worden door middel van intensief contact met de erfgoedinstellingen.
Naast origineel beeldmateriaal worden ook voorwerpen verzameld, zoals deze verkoolde koekjes gevonden na het bombardement op Rotterdam in de meidagen van 1940.
CC-BY-SA 3.0 | Museum Rotterdam
