De Fusillade in Zaandijk vond plaats op 13 september 1944. Op 11 september 1944 waren negen Amerikaanse piloten van een neergestorte bommenwerper door het Zaanse verzet in veiligheid gebracht. De Duitsers eisten de uitlevering van de ondergedoken Amerikanen, maar hier werd geen gehoor aan gegeven. Als represaille zijn op 13 september 1944 de verzetsdeelnemers Johannes Petrus de Barbanson, Hermanis Adrianus Groenendijk, Pieter Hartog en Gerrit Verdonk geëxecuteerd op de Leeghwaterweg in Zaandijk, ter hoogte van de Zaanse Schans.