De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) werd in 1614 opgericht en is de op één na oudste universiteit in Nederland. In september 1940 benoemde de bezetter oudgermanist J.M.N. Kapteyn, voorstander van de Dietsche gedachte, als rector magnificus. Dit was een inbreuk op de universitaire autonomie. In 1942 werd Kapteyn door de Duitsers vervangen door Herman de Burlet. De universiteit bleef tijdens de Tweede Wereldoorlog open, maar in in het najaar van 1940 werden de Joodse docenten ontslagen en in maart 1941 waren Joodse studenten niet meer welkom. In 1943 kwamen studenten niet meer naar college. De loyaliteitsverklaring werd door amper 10 procent van de studenten getekend.