Gevangenissen te Alkmaar

Situatie Alkmaar: Vóór 1811 was de verzorging der gevangenen in het Tucht- en Verbeterhuis opgedragen aan de cipier onder oppertoezicht van de regenten van het Aalmoezeniershuis. De cipier moest de kosten dragen van het onderhoud der gevangenen; de kosten van de reparaties en het onderhoud van de gebouwen werden uit de stadskas bestreden. De cipier stuurde vervolgens zijn rekening van de "kost- en kustodiepenningen" naar de hoofdofficieren en baljuwen die deze "criminele rekening" inzonden naar de Rekenkamer. In 1808 kwamen er vele klachten over de slechte behandeling van de gevangenen zodat de burgemeester op 28 december 1808 een aantal personen uit de vroedschap en een stadssecretaris als provisionele regenten over het Tuchthuis benoemde. Geraadpleegde literatuur: 1. Bruinvis, C.W. ; De gevangenissen, inzonderheid het Tuchthuis te Alkmaar, 1908. Geschiedenis: De veranderde politieke situatie na 1795 leidde uiteindelijk in 1811 na de inlijving bij het Franse Keizerrijk tot een eenheid van recht, zovel op strafrechterlijk als ook op burgerrechtelijk terrein. Weliswaar heeft het Crimineel Wetboek van het Koningrijk Holland, met een betrekkelijk gematigd strafstelsel, hier te lande gegolden Volgens Eggink, J.W. "De geschiedenis van het Nederlandse Gevangeniswezen", heeft dit Wetboek nooit gegolden (blz.28). van 1 februari 1809 tot 1 maart 1811, doch deze periode is te kort geveest om in feite op het terrein van het gevangeniswezen tot hervormingen te leiden. Eerst na de inlijving bij Frankrijk kwam eenheid van recht tot stand door de invoering van het Franse Wetboek van Strafrecht, de Code Pénal, welk wetboek een zeer streng strafstelsel bevatte, dat op afschrikking was gericht. Archief en inventarisatie: De archieven van de Toezichthoudende Colleges over de gevangenissen en het Rijksopvoedingsgesticht zijn in vier gedeelten naar het Rijksarchief in Noord-Holland (thans Noord-Hollands Archief) overgebracht. In 1962 zijn de stukken, afkomstig van het College van Regenten, door de directeur van de gevangenis overgedragen. Het tweede gedeelte, de stukken van de Speciale Commissie van Toezicht en Bestuur en stukken behorende tot het archief van het College van Regenten zijn in 1970 door het Gemeentearchief Alkmaar overgedragen. Opgemerkt dient te worden, dat deze twee gedeelten bij de overbrenging niet duidelijk gescheiden waren. In februari en augustus 1972 zijn de "registers van gevangenen" uit de diverse Alkmaarse gevangenissen naar het Rijksarchief in Noord-Holland overgebracht; de registers afkomstig uit de gevangenis "Bergerhout" in februari en de registers uit de gevangenis "Schutterswei" in augustus van genoemd jaar.