Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Joop Dorsman

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’. Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk". Joop Dorsman Met de werkschoenen van zijn vader ging Joop op reis. De buurman zou een beetje op Joop letten. In het Feijenoordstadion wisselde hij van vak om bij een vriendje te staan. Met een schip werden ze naar Amsterdam getransporteerd en vandaar naar Kampen. Met een industrieel treintje werd de groep naar een overvol kamp in Duitsland gebracht waar bij aankomst voor eten werd gezorgd. Het werk bestond uit tankwallen graven. Het schaarse eten werd aangevuld met knollen die van het land gestolen werden. Joop meldde zich ziek en werd met een aantal anderen afgekeurd. Op dat moment waren de geallieerden al een eind in Duitsland opgerukt. In het klooster Bardel vond de groep onderdak, onder het gezag van SA bewaking die de mannen weer dwong te gaan graven. Ontsnapte mannen werden door de bewakers in elkaar geslagen. Joop werd weer afgekeurd en kwam via Osnabrück in Oldenburg terecht. In Beckendorf werkte Joop onder andere als als leerling bankwerker. Met een paar andere mannen is Joop ontsnapt. Hij werd bij de Weser aangehouden door Amerikanen. In het verzamelkamp waar ze terecht kwamen, werd Joop met zijn maat kok. Hij moest er voor 15.000 mensen koken. Terug in Rotterdam vroeg Joops vader als eerste of Joop zijn werkschoenen nog had, want die waren nodig voor zijn werk. Joop was de hele reis zuinig geweest op de schoenen en had zelfs klompschoenen gedragen om de werkschoenen van zijn vader te sparen.