Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Wim de Jager

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’. Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk". Wim (W.J.A.) de Jager Wims vader werd gezocht door de Duitsers en was ondergedoken. Uit angst voor represaillemaatregelen was Wim ondergebracht bij het gezin van zijn vriend Frans Mineur, ook in Schiedam. Op de dag van de razzia besloot de vader van Frans dat hij maar beter mee kon gaan. Hierdoor had Wim ook geen keus meer, hij moest het huis verlaten. Samen met Frans werd hij naar een rijnaak gebracht die over het Amsterdam-Rijnkanaal naar Amsterdam voer. Vandaar met een omgebouwd oorlogsschip over de Zuiderzee naar Kampen en daarna te voet naar Wezep. In Wezep kreeg Wim zware dysenterie. Het Rode Kruis wist de zieken te verzamelen in een school in de buurt van Kampen. Met een boot van het Rode Kruis zijn de zieken naar Amsterdam gebracht. Wim is op die manier samen met vriend Frans aan de deportatie ontsnapt. Wim was intussen enigszins hersteld en samen met een jongen die slecht ter been was, aanvaardde het groepje de terugreis naar Rotterdam. Bij een politiepost voorbij Leiden strandden ze, er was geen transport te vinden. Frans besloot op eigen houtje naar huis te lopen. Wim is daarna ook maar gaan lopen en heeft de jongen die moeilijk liep op sleeptouw genomen. Thuisgekomen bij zijn moeder bleek het gevaar om opgepakt te verminderd te zijn en Wim hoefde niet meer elders te worden ondergebracht. De vriendschap met Frans was over.