Nijmegen, eregraf voor Jan van Hoof

Het eregraf voor Jan van Hoof in Nijmegen (Nijmegen) is opgericht ter nagedachtenis aan de verkenner en verzetsman Jan van Hoof. Daarnaast herinnert het gedenkteken aan de hier begraven slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, waaronder de slachtoffers van het bombardement op 22 februari 1944. Jan Jozef Lambert van Hoof werd geboren op 7 augustus 1922. Hij was student en lid van de Geheime Dienst Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzamelde hij maandenlang informatie over de Waalbruggen en de daar aangebrachte explosieven. Op 19 september 1944 kwam Van Hoof bij hotel 'Sionshof' - een verzamelpunt voor geallieerde militairen en oorlogsverslaggevers - met tekeningen van versterkingen van de bezetter rond de Waalbrug. Die middag loodste hij als gids een verkenningswagen van de Royal Engineers door de binnenstad. Op de Nieuwe Markt, vlakbij de spoorbrug, werd deze auto in brand geschoten. Van Hoof overleefde het voorval, maar werd alsnog opgepakt, mishandeld en gedood. Meerdere landen hebben Van Hoof postuum onderscheiden. Jan van Hoof, die in eerste instantie op de R.K. begraafplaats begraven lag, is herbegraven in een officieel oorlogsgraf op het Nederlandse ereveld aan de Weg door Jonkersbos. Op dat graf stond abusievelijk vermeld dat Jan van Hoof op 22-9-1944 was omgekomen, in plaats van 19-9-1944. Deze fout is inmiddels hersteld. Deze onduidelijkheid was ontstaan omdat er twee overlijdensaktes waren opgemaakt, met daarin ook verschillende data en tijdstippen van overlijden. In februari 1944 werd tijdens de 'Big Week' getracht de vliegtuigindustrie van de bezetter te vernietigen. Bij vergissing werd op de derde dag van de operatie (22 februari) het stadshart van Nijmegen door Amerikaanse bommenwerpers verwoest door 144 brisantbommen en circa 150 splinterbommen. Het aantal slachtoffers is nooit exact vastgesteld, doordat de schade enorm was (1.300 huizen werden verwoest), een deel van de lichamen onherkenbaar was en veel slachtoffers van buiten de stad waren gekomen. Een deel van de slachtoffers van dit bombardement zijn op de R.K. begraafplaats begraven. In 1951 is na een grondig onderzoek, ingesteld door de minister van Oorlog, 'met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vastgesteld' dat Van Hoof op 18 september 1944 tijdens gevechten de springladingen onder de Waalbrug heeft uitgeschakeld. De bezetter ontdekte echter de sabotagedaad en wist de explosieven opnieuw te zekeren. Om onbekende redenen is de brug toch niet tot ontploffing gebracht. De commissie kwam tot het oordeel dat 'Jan van Hoof daarom niet kan worden beschouwd als "de Redder" van de brug. Wel komt hem onvergankelijke eer toe voor hetgeen hij tot behoud van de brug als uitstekende daad van moed, beleid en trouw heeft verricht met inzet van zijn leven.'