Herinneringsbord 2014

De vier kerkdorpen van de gemeente Gilze en Rijen hebben in de Tweede Wereldoorlog méér gevolgen van oorlogshandelingen gekend dan andere plaatsen door de aanwezigheid van het door de Duitse bezetters ingenomen vliegveld. De gemeente besloot om ingaande 2014, in samenwerking met Heemkring Molenheide, ieder jaar herinneringsborden te plaatsen ter herdenking van die tragische gebeurtenissen. Kort na middernacht, op woensdag 4 september 1940, sloeg in de Nieuwstraat in Gilze een Duitse bommenwerper van het type He 111 IH + FP te pletter. De bommenwerper – op weg naar Engeland – was volgeladen met kerosine en bommen. Op dat moment genoten de meeste mensen in Gilze al van hun nachtrust, totaal onkundig van hetgeen er gebeurde. Ook de familie van Wezel in de Nieuwstraat was in diepe slaap verzonken en bij de overburen, de familie Vermeulen in hotel De Kronen, werden de laatste voorbereidingen getroffen om ook een einde aan de dag te maken. De situatie op de plaats van het ongeluk was onbeschrijflijk. Het Duitse vliegtuig was in de bovenverdieping van het huis van Willem van Wezel gedrongen, alles met zich meesleurend wat er in was. Dakpannen, spanten, huisraad, muren vielen op straat. Ook de mensen die in hun bed lagen werden meegesleurd en lagen tussen het puin en de brandende benzine op straat. Stukken vliegtuig, puin en balken, maar vooral brandende benzine sloegen door naar het hotel aan de overkant en zetten dit in lichterlaaie. Gelukkig zagen alle bewoners, zij het bedekt met brandwonden, kans het pand te verlaten. Ook zij konden het vege lijf redden door uit ramen en gaten in de muren naar buiten te springen. De plaats van de ramp veranderde in een ware hel. Door het geluid van de ontploffende munitie en de loeiende vlammen heen klonk het geluid van de nog steeds startende vliegtuigen van het vliegveld. Daar overheen de angstaanjagende alarmstem van de luidende kerkklokken. Doordat bij het ongeluk ook de elektrische stroom was uitgevallen werkten de sirenes niet. Toen volgden drie doffe dreunende slagen van de ontploffende bommen, die ruiten en dakpannen in de verre omgeving deden sneuvelen. Pas de volgende ochtend werd duidelijk hoe groot de ravage was. De straat lag vol met puin en glas. Stukken van het vliegtuig daartussen, overal verspreid. Van drie huizen en een schuur stonden alleen nog de geblakerde, verbrande resten overeind. Daar tussendoor bewogen zich, met geschroeide en bezwete gezichten, de brandweermannen en reddingsploegen, moe gestreden onder de zwarte helmen, de ogen brandend van rook en hitte. Urenlang hadden zij keihard moeten werken om te redden wat er te redden viel. Nu pas kon men ook beginnen met het bergen van de bemanning van het verongelukte vliegtuig en al spoedig werden de verkoolde resten van de vier vliegers her en der onder het puin vandaan gehaald. Toen de Duitse instanties aan het eind van de middag begonnen met het ruimen van het puin, kon het dorp Gilze de trieste balans opmaken. Een balans die een schaduw van grimmigheid over dit anders zo vriendelijke dorp legde. In de harten van de mensen maakten de angst en schrik van de afgelopen nacht plaats voor een gevoel van diepe verslagenheid en machteloze woede. De trieste lijst van de slachtoffers gaf er alle reden toe. Wilhelmus J. van Wezel, 55 jaar; Wilhelmina P. van Wezel-van Kruisbergen, 51 jaar; Antonia M. van Wezel, 21 jaar; Petrus A. van Wezel, 19 jaar; Martinus G. van Wezel, 15 jaar; Jacobus M. van den Broek, 25 jaar. Siegfried Baltes, Lt, Piloot, 14-12-1919, Gleichamberg; Gottfried Pottgüter, Lt., Waarnemer, 27-8-1916, Dudinghausen; Karl-Heinz Graunke, Gefr., Radio-tel., 18-4-1917, Berlijn; Erich Pfretzschner, Feldw., Boordmont., 27-10-1914, Plauen/Vogtl. Vader Jan Vermeulen lag op dat moment nog zwaar gewond in het ziekenhuis. Later stierf hij alsnog