Vereniging tot Verbetering van het Rundvee in Zeeland, 1913-1978

Inleiding De Vereniging tot Verbetering van het Rundvee in Zeeland is op 14 augustus 1912 opgericht met als doel de verbetering van de bouw en de opbrengsten van het Zeeuwse rundvee, de bevordering van een voordelige afzet van de producten die uit de veehouderij worden verkregen en het meewerken aan de verbetering van de gezondheidstoestand van de veestapel. De vereniging is ontstaan uit de reorganisatie van de afdeling Zeeland van de Vereeniging 'Het Nederlandsch Rundvee-Stamboek' (NRS). In het archief bevindt zich een lijst van de besluiten die door deze voorganger werden genomen tussen 1887-1911. Een reorganisatie van het Nederlandse Rundveestamboek was aangewezen door de totstandkoming van de Provinciale Commissie voor Veeverbetering en de stijgende belangstelling voor veeverbetering die bleek uit het ontstaan van vele plaatselijke controle- en stierenverenigingen. De Vereniging tot Verbetering van het Rundvee in Zeeland werd een overkoepelende instantie die de Provinciale Commissie en de verschillende lokale verenigingen moest samenbrengen en coördineren. Het bestuur van de nieuwe vereniging werd tevens het bestuur van de Provinciale Commissie. De rijks- en provinciale subsidies voor veeverbetering gingen daarna ook naar de nieuwe vereniging daardoor kregen de boeren een grotere invloed op de besteding van deze gelden. Organisatorisch was de vereniging geografisch opgebouwd uit 7 zogenaamde kringen: Walcheren, Schouwen-Duiveland, Tholen en Sint Philipsland, Zuid-Beveland, Noord-Beveland, Oost-Zeeuws-Vlaanderen en West-Zeeuws-Vlaanderen. Het bestuur bestond uit elf leden, met minstens één lid uit elk van de zeven kringen. De bestuursleden werden door de algemene vergadering verkozen. Zowel individuele veefokkers als bestaande stieren- controle- en fokverenigingen konden lid worden van de Verenigingen tot Verbetering van het Rundvee in Zeeland. Er konden lokale commissies van advies opgericht worden. Deze lokale commissies van advies moesten voorlichting geven aan het bestuur met betrekking tot de veefokkerij in hun kring. De vereniging wilde haar doelstellingen onder meer bereiken door: de belangstelling en kennis voor veeverbetering te verbreiden door cursussen, lezingen, vergaderingen en publicaties, de oprichting van een centraal laboratorium voor melkonderzoek, het bevorderen van de oprichting van fokverenigingen, het bevorderen van het houden van keuringen en tentoonstellingen, meewerken aan de bestrijding van besmettelijke ziekten enzovoort. Een groot deel van het archief is afkomstig van de Provinciale Commissie voor de Rundveefokkerij. Deze commissie werd tussen 1895-1900 opgericht en ging in 1912 op in de Vereniging tot Verbetering van het Rundvee. Het bestuur van de vereniging werd tevens het bestuur van de commissie. De commissie is desalniettemin als afzonderlijk orgaan binnen de vereniging blijven bestaan. Ze was verantwoordelijk voor de veekeuringen en legden afzonderlijk verantwoording af over hun rekeningen. De opheffing van de vereniging in 1971 was het gevolg van de oprichting van de Stichting voor de Rundveeverbetering in Zeeland. De Provinciale Commissie voor Rundveefokkerij ging in deze nieuwe stichting op. Daarna werd besloten de oude vereniging te ontbinden omdat haar taken overgenomen waren door de nieuwe stichting alsook door andere nieuwe verenigingen zoals de Stichting gezondheidsdienst voor dieren en KI-verenigingen (kunstmatige inseminatieverenigingen). Het eindsaldo van de rekening werd geschonken aan de nieuwe Stichting voor de Rundveeverbetering in Zeeland. Bij verwijzing naar dit archief zou bij voorkeur de volgende bronvermelding gebruikt moeten worden: Zeeuws Archief (ZA), archief Vereniging tot Verbetering van het Rundvee in Zeeland (VRZ), inv.nr(s) ..., daarna verkort als: ZA, VRZ, inv.nr(s) ...