Archief van Elias "Eduard" Veterman (Den Haag, 9 november 1901 - Laren, 28 juni 1946).

Archief van Elias "Eduard" Veterman (Den Haag, 9 november 1901 - Laren, 28 juni 1946). Verzetsdeelnemer De Joodse Eduard Veterman studeerde voor de oorlog aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Weliswaar actief als tekenaar en schilder ontwikkelde Veterman zich ook tot schrijver, en maakte hij als toneelschrijver en regisseur naam in de theaterwereld. In 1936 trouwde hij met de in Frankrijk woonachtige Nederlandse Joodse vertaalster Katy van Witsen. In 1937 werd hun dochter Etty Saromina Louise geboren. Vlak voor de oorlog verhuisde het gezin terug naar Nederland, waar ze zich in Blaricum vestigden. Nadat Veterman een aanstelling had gekregen bij de Hollandsche Schouwburg verhuisden ze naar Amsterdam. Daar namen ze intrek in het souterrain van de Keizersgracht 763. Al vroeg in de oorlog begon Veterman met het vervalsen van persoonsbewijzen en documenten. In eerste instantie om zichzelf een andere afkomst en identiteit te geven, die van het alter ego Eduard Jacques Necker. In 1942 raakte Veterman betrokken bij de verzetsgroep “Luctor et Emergo”, waar de Keizersgracht 763 het hoofdkwartier van werd. Nadat de Hollandse Schouwburg in juli 1942 was gevorderd en gesloten legde Veterman zich volledig toe op het verzets-/vervalsingswerk. Op 11 oktober 1943 werd hij echter gearresteerd. Eerst werd hij naar de Polizeigefängnis in Scheveningen (Oranjehotel) gebracht. Eind februari 1944 werd hij overgebracht naar het Grootseminarie in Haaren (Noord-Brabant). Daar bleef hij tot hij in juni dat jaar naar de kriegswehrmachtsgefängnis in Utrecht werd gebracht. In Utrecht stond hij op 4 juli 1944 terecht voor de krijgsraad die hem ter dood veroordeelde. Enkele weken later volgde een overplaatsing naar de Duitse strafgevangenis in Lüttringhausen. Daar werd Veterman uiteindelijk op 15 april 1945 bevrijd door het Amerikaanse leger. Terug in Nederland schreef Veterman onder andere het toneelstuk “Het Oranje Hotel”, en het boek “Keizersgracht 763” met herinneringen over zijn verzetswerk en de groep Luctor et Emergo. Ook begon hij aan een boek waarin hij zaken aan het licht zou brengen over Nederlandse militairen en politici die tijdens de oorlogsjaren in Londen hadden gezeten. Het boek werd echter nooit voltooid. Op 28 juni 1946 kwamen Veterman en zijn zwangere vrouw Katy om het leven bij een verkeersongeval, toen zij in Laren werden aangereden door een militaire vrachtwagen. Het archief bestaat uit persoonlijke documenten en bezittingen van Eduard Veterman, Katy Veterman-van Witsen, Etty Veterman, en derden. Alsook manuscripten, materiaal met betrekking tot de verzetsgroep Luctor et Emergo, correspondenties uit de voor-, oorlogs-, en naoorlogse periode, en materiaal van naoorlogse televisiedocumentaires en tentoonstellingen over Eduard Veterman.