Nieuwe-West-Kraaijertpolder, 1703-1959

Inleiding Het waterschap Nieuwe West-Kraaijertpolder bestaat uit de Nieuwe West-Kraaijertpolder ('s-Heer Arendskerke en 's-Heerenhoek), groot 438 ha en de Nieuwe West-Kraaijertpolder (Borssele), groot 123 ha. Het waterschap heeft een kadastrale grootte van 562 ha, waarvan 496.76.33 ha schotbare gronden en 42.99.15 ha vronen. Het waterschap ligt in de gemeenten 's-Heer Arendskerke, 's-Heerenhoek en Borssele. Op 26 december 1675 verkregen de ambachtsheren van 's-Heer Arendskerke en andere belanghebbenden octrooi van de Staten van Zeeland tot bedijking van de schorren en slikken ten westen van de West-Kraaijert- en Borsselepolder. De polder, die in 1676 bedijkt werd, werd administratief verdeeld aan de hand van de ambachtsheerlijke grenzen. Beide delen kregen een bestuur. Van der Aa vermeldt in het Aardrijkskundig woordenboek slechts één bestuur voor de hele polder. Waterstaatkundig vormden beide gedeelten een geheel, omsloten door één dijk. Het lager gelegen Borsselse gedeelte bracht het oppervlaktewater op het gedeelte van 's-Heer Arendskerke en betaalde hiervoor sinds de bedijking jaarlijks f 49,92. Op 1 mei 1920 trad ten gevolge van het besluit van Gedeputeerde Staten van 3 oktober 1919, no. 89, het reglement van het waterschap in werking. De suatie geschiedde door de uitwateringssluis in de westelijke zeedijk op het Sloe. Na de inpoldering van de Jacobpolder, in 1856, werd het oppervlaktewater via deze polder geloosd. In verband met de polderconcentratie op Zuid-Beveland werd het waterschap opgeheven en opgenomen in het per 1 januari 1959 nieuw gevormde waterschap De brede watering van Zuid-Beveland. Toch loopt het archief nog verder, doordat het bestuur de lopende zaken in 1959 afwikkelde. De indeling van de inventaris vraagt enige toelichting. Het zou voor de hand hebben gelegen, indien de archieven van de beide polders en het waterschap ieder in een aparte afdeling waren opgenomen. Dit is niet gedaan. De eerste afdeling wordt gevormd door het archief van de Nieuwe West-Kraaijertpolder ('s-Heer Arendskerke) met het archief van het waterschap, dat duidelijk een voortzetting is van het eerstgenoemde archief, getuige o.a. de inschrijving van de notulen van het waterschap in het bestaande notulenregister. Het archief van het Borsselse gedeelte is in de tweede afdeling opgenomen. Het archief is zeer onvolledig. Over de periode 1908/1909-1918/1919 ontbreken zelfs alle financiële stukken. De derde afdeling wordt gevormd door de varia. Literatuur: Provinciaal Blad 1919. Provinciale almanak. 1958. Van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek, deel 3. 1841.