Op 22 juni 1941 valt nazi Duitsland de Sovjet Unie aan. Het wordt een ongekend harde oorlog, zo’n 3,3 miljoen Sovjet burgers komen om het leven en aan beide zijde komen ruim een miljoen soldaten om ...

Op 13 mei 1939 vertrekt de SS St. Louis uit de Hamburgse haven met aan boord ruim negenhonderd Joodse vluchtelingen. Ze zoeken hun toevlucht in Cuba, maar worden niet toegelaten. Ook ...

De twee vrienden Ernst Sillem en Jaap van Mesdag besluiten op 31 augustus 1942 de oversteek te wagen, ze proberen met een vouwkano Engeland te bereiken. Dit mislukt en de mannen wacht ...

Om 8 uur ‘s ochtends op 5 mei 1945 capituleerde het Duitse leger en is Nederland vrij. De bevrijding begint al op 12 september 1944 in Limburg. Twee dagen later wordt ...

Het is zaterdag 14 april 1945. Het 9e leger van de Verenigde Staten komt aan in Gardelegen, een dorp in Oost-Duitsland. De militairen stuiten op een gruwelijk aanzicht: in de schuur van landgoed Isenschnibbe liggen ...

Op 1 september 1941 maakt de bezetter bekend dat Joodse leerlingen en leraren vanaf dat moment niet meer welkom zijn op ‘gewone’ scholen. Zij moeten naar Joodse scholen, die soms speciaal ...

Een brief uit Den Haag, geschreven op 27 mei 1944, valt op de mat bij familie De Waard. “Oproep”, zo begint de tekst. “Vastgesteld werd, dat de student A. De Waard geen gehoor gaf aan de beschikking ...

Eind jaren dertig proberen veel Duitse Joden de vervolging in nazi-Duitsland te ontvluchten. Nederland laat ze mondjesmaat toe. Joden in Nederland zetten zich in voor deze vluchtelingen, ze helpen ze ...

Nadat het Joodse werkdorp Wieringermeer in maart 1941 ontruimd wordt gaan de 'werkdorpers' naar Amsterdam. Met de list dat ze mogen terugkeren naar het werkdorp worden hun adressen prijsgegeven. ...

Op 7 mei 1945 rijden geallieerde pantservoertuigen Kamp Amersfoort binnen. De Erweiterte Polizeigefaengnis Amersfoort is op dat moment al niet meer onder controle van de nazi’s. Het kamp is op 19 april ...

Met de invoering van vrouwenkiesrecht en de eerste feministische golf beginnen de denkbeelden over man-vrouwverhoudingen langzaam te veranderen. Onder invloed van deze ontwikkelingen ontstaan er ook ...

Ook in voormalig Nederlands-Indië bloeit het nationaalsocialisme in de jaren dertig op. Na een bezoek van Anton Mussert in 1935 zijn er bijna vijfduizend leden. Voor hen is het nationalisme van ...

Stien van Bilderbeek (1887 – 1979) is de secretaresse van Anton Mussert en het eerste vrouwelijke lid van de NSB. Als zijn secretaresse ...

Taal is een onmisbaar propagandistisch strijdmiddel. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt taal ingezet om de vijand zwart te maken en het eigen gedachtegoed te verspreiden. Ondanks de grote invloed ...

Vanaf 1941 worden in bezet Nederland steeds meer zittende burgemeesters vervangen door leden van de NSB. De installatie van deze NSB-burgemeesters markeert het begin van de 'Nieuwe Orde', die onder ...

Voor het project Oorlog uit Eerste Hand digitaliseerde ...

Met de aankomst van een deportatietrein in Auschwitz, begint het werk van de Sonderkommando's. Ze moeten de slachtoffers begeleiden naar de gaskamer, ze gerust stellen en hun bezittingen verzamelen. ...

Op landgoed Avegoor, vlakbij het Gelderse Ellecom, worden vanaf 1941 Nederlandse SS’ers getraind. In het uniform van de Waffen-SS wordt lichaam en geest gevormd naar ...

Op 5 februari 1945 redt een eenmalig uitwisselingstransport richting Zwitserland de familie Schaap uit de gruwelijkheden van de kampen. De vijf overleven Vught, Westerbork en Theresienstadt. Hoe kwamen ...

In bevrijd Nederland worden ruim honderdduizend vermeende collaborateurs opgepakt: dit zijn niet alleen mannen, ook hun vrouwen en kinderen worden vaak gevangengezet. Ze zitten wegens gebrek aan voldoende ...

Boy Edgar was een beroemde Nederlandse jazzmuzikant. Hij is bekend om zijn impact op de Nederlandse jazzscene, zijn muzikale samenwerkingen met Nina Simone en zijn vriendschap met ...

Tijdens de meidagen van 1940 wordt het Nederlands leger binnen vijf dagen verslagen. De hevigste gevechten vinden tussen 11 en 13 mei plaats, tijdens de slag om de Grebbeberg. De gesneuvelde militairen ...

De in Suriname geboren schilder Josef Nassy maakte een uniek oeuvre van tekeningen en schilderijen over zijn internering ...

Tijdens de Duitse bezetting van Nederland zijn er tienduizenden Duitsers gestationeerd in Nederland. De meeste van hen zijn mannen die militaire of bestuurlijke functies bekleden. Er bevinden zich echter ...