Vereeniging Openbare Leeszaal en Bibliotheek te Utrecht O.L.B De Vereeniging Openbare Leeszaal en Bibliotheek stelde zich tot doel de volksontwikkeling te bevorderen en de mensen van de straat en uit de kroegen te houden door het kosteloos lezen in een verwarmde ruimte. Daartoe opende zij op 1 januari 1892 een leeszaal in de Loeff Berchmakerstraat in Utrecht. Het bestuur bestond uit negen personen, ...

Geschiedenis Proloog Toen in 1980 het honderdjarig bestaan werd gevierd van de Thorbecke Scholengemeenschap, verscheen er van de hand van de oud-leerling, oud-leraar en oud-conrector H.W.J. Volmuller een overzichtelijk boekje met een uiteenzetting over de geschiedenis van bovengenoemde school. Voor de verduidelijking dienen ook in deze inventaris enige navrante momenten uit de schoolhistorie naar boven ...

Afdeling Utrecht van de Societas Studiosorum Reformatorum Aan het einde van de 19e eeuw ontstond er binnen de gereformeerde studentenwereld behoefte aan een alternatief voor het reguliere studentenleven, dat door velen als nogal losbandig werd ervaren. Als gevolg daarvan werd op 9 februari 1886 door enkele gereformeerde studenten aan de universiteiten van Leiden, Delft en Amsterdam de Unie Hendrik ...

Geschiedenis Proloog In de eerste helft van de negentiende eeuw kwam de industrialisering van Nederland op gang. Dit betekende dat de maatschappij behoefte kreeg aan goed opgeleide mensen, die vernieuwingen in techniek en wetenschap konden doorvoeren. Helaas kon het Nederlandse onderwijs van die tijd er niet op inspringen. Er moest dus het een en ander aan het onderwijs veranderd worden. In 1838 kwam ...

Armenraad Als voorganger van de Armenraad is de in 1890 opgerichte Vereniging tot verbetering van Armenzorg te beschouwen. Op instigatie van haar voorzitter, mw. M.G. Muller-Lulofs, werd in 1910 de Vereniging van Armbesturen opgericht, een koepelorganisatie avant la lettre. In 1912 kwam de Armenwet van minister mr. Th. Heemskerk tot stand, wat in december 1912 leidde tot de instelling bij Koninklijk ...

Voorwoord Voor u, waarde lezer, ligt deel vier van de serie "Gebundelde Inventarissen". Met trots presenteren wij deze reeks van instrumenten, die u als gebruiker van onze archiefschatten de toegang tot veel kennis verschaft. Ook nu weer maken vele kleintjes één grote. Evenals de voorgaande delen is ook dit deel weer samengesteld uit inventarissen van archieven van verwante instellingen, te weten van ...

Geschiedenis van het Utrechtsch Studenten Corps Het is hier niet de plaats om uitvoerig in te gaan op de geschiedenis van het Utrechtsch Studenten Corps (U.S.C.) over de periode 1814-1945. In de volgende gedenkboeken wordt hieraan al uitgebreid aandacht besteed: - Het Utrechtsch Studentenleven 1636-1936. Onder redactie van: J. Bierens de Haan, A.J. de Beaufort, H.E. Boeke, E.A. Liefrinck, W. Oorthuis, ...

Algemeen De oud-katholieke kerk van Nederland Karakteristiek en vroegste geschiedenis De Oud-Katholieke Kerk van Nederland, ook wel de Kerk van Utrecht genoemd, stond aanvankelijk bekend als de Rooms-Katholieke Kerk der Oud-Bisschoppelijke Cleresie, kortweg de clerezie of clerezij. Aan deze historische benaming hecht zij nog steeds grote waarde, omdat hiermee uitdrukking wordt gegeven aan het besef ...

Gemeentelijke H.B.S. voor Meisjes aan de Wittevrouwenkade te Utrecht Sinds 1866 bestond er al een Rijks H.B.S. voor jongens aan de Kruisstraat. Pas op 28 mei 1874 nam het gemeentebestuur het besluit om ook voor meisjes een 3-jarige H.B.S.-opleiding in het leven te roepen. Er waren 13 stemmen voor en 9 stemmen tegen. Door velen werd het nog beschouwd als "eene zoogenaamde school de luxe, waar aan eene ...

Geschiedenis In 1823 opende Kees van Leeuwen, de oprichter van de toenmalige schouwburg op het Vredenburg, een openbare tuin met koffiehuis aan de Kruisstraat. Deze tuin kreeg de weidse naam "Tivoli", naar de stad ten oosten van Rome, die in de Romeinse tijd bekend stond als ontspanningsoord met villa's, parken en waterpartijen. Het Utrechtse Tivoli werd een geliefd vermaakscentrum, waar 's zomers ...

Inleiding De oudste stukken in het archief van de Doopsgezinde gemeente te Utrecht dateren uit de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw: een aantal eigendomsbewijzen uit 1523 e.v. en een kasboek uit de jaren 1606-1623. Vooral dank zij dit kasboekje kan men zich thans enigszins een indruk vormen van de omvang en welstand der Vlaamsche Doopsgezinde gemeente. In die vroege tijd telde Utrecht ...

Geschiedenis Op 5 december 1922 overleed mr. Samuel Muller Fzn., gemeente- en rijksarchivaris van Utrecht. Twee maanden later, op 5 februari 1923, werd door burgemeester dr. J.P. Fockema Andreae het initiatief genomen om een historische vereniging op te richten. Twee feiten die oppervlakkig beschouwd los van elkaar staan, maar toch met elkaar te maken hebben. Muller was immers dé kenner van de geschiedenis ...

Geschiedenis De geschiedenis van het Ooglijdersgasthuis is onverbrekelijk verbonden met de persoon van prof.dr. Franciscus Cornelis Donders (Tilburg 27 mei 1818-Utrecht 24 maart 1889). Het was professor Donders, die als eerste in Nederland in 1852 een polikliniek en in 1858 een kliniek voor ooglijders in Utrecht opende en aan studenten in de medicijnen colleges in oogheelkunde gaf. Hij was daarmee ...

Geschiedenis Op woensdagmiddag 5 september 1838 werd de "verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en teekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, en behoorende tot het archief derzelve stad" op de bovenverdieping van het in 1830 verbouwde stadhuis voor het publiek opengesteld. Deze dag geldt als de oprichtingsdatum van het Stedelijk Museum van Oudheden, vanaf ...

Geschiedenis Jacob Molenaar vestigde in 1892 een kokerij aan de Hamburgerstraat te Utrecht. Als cuisinier leverde hij dejeuners, diners en soupers aan huis. In 1900 werd het bedrijf verplaatst naar het pand Korte Nieuwstraat 6, waar de klanten ook als gast ontvangen konden worden en ruimten konden huren voor feesten en partijen. Als besloten restaurant was het een welkome locatie voor met name huwelijksrecepties, ...

De geschiedenis van de firma Wed. J.R. van Rossum In 1797 begon Gerhardus Banning "Agter het Stadhuis" een katholieke boekhandel met antiquariaat en uitgeverij. Vanaf 1805 werd hij bijgestaan door zijn echtgenote Barbara van Rossum. Hij overleed op 26 augustus 1829 en zijn weduwe zette de zaak voort met hulp van haar neef Johannes Richardus van Rossum, die in 1824 als bediende in de winkel aangenomen ...

Geschiedenis De Vereniging van Notarissen te Utrecht werd op 1 oktober 1811 opgericht door 32 Utrechtse notarissen. Doel van de vereniging was de publieke verkopingen van onroerende en roerende goederen te vereenvoudigen door deze gezamenlijk te regelen. In de begintijd telde de vereniging 28 leden. Vier notarissen weigerden lid te worden. In de periode 1811-1838 liep het aantal notarissen in Utrecht ...

Algemeen De oud-katholieke kerk van Nederland Karakteristiek en vroegste geschiedenis De Oud-Katholieke Kerk van Nederland, ook wel de Kerk van Utrecht genoemd, stond aanvankelijk bekend als de Rooms-Katholieke Kerk der Oud-Bisschoppelijke Cleresie, kortweg de clerezie of clerezij. Aan deze historische benaming hecht zij nog steeds grote waarde, omdat hiermee uitdrukking wordt gegeven aan het besef ...

Woord vooraf In deze bundel zijn de inventarissen opgenomen van de archieven van de Utrechtse parochies zoals deze in 1855 werden gevormd na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie: H. Dominicus, H. Augustinus, H. Willibrordus, H. Catharina, H. Martinus en OLV Tenhemelopneming. De parochies van de H. Dominicus en de H. Willibrordus zijn opgeheven. Het kerkgebouw van de H. Martinus is gesloten. ...

St. Eloyengasthuis Het St. Eloyengasthuis werd tussen 1434 en 1450 door het Smedengilde ingericht in een huis aan de zuidzijde van de Boterstraat, waar het zich nu nog bevindt (nr. 26). De exacte stichtingsdatum is niet bekend: al in de zeventiende eeuw was de fundatiebrief zoek. Doel van de oprichting van het gasthuis was het onderdak bieden aan de gildebroeders van het Smedengilde en hun weduwen, ...

Algemeen Evenals elders in den lande ontstonden ook in de stad Utrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatselijke verzetsgroepen en afdelingen van landelijke illegale organisaties, elk met zijn eigen doelstellingen en werkwijze. Al deze groeperingen hebben weinig geschreven stukken nagelaten. Uit veiligheidsoverwegingen werd zo min mogelijk op papier gezet en als dat al onvermijdelijk was, werden ...

Woord vooraf In deze bundel zijn de inventarissen opgenomen van de archieven van de Utrechtse parochies zoals deze in 1855 werden gevormd na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie: H. Dominicus, H. Augustinus, H. Willibrordus, H. Catharina, H. Martinus en OLV Tenhemelopneming. De parochies van de H. Dominicus en de H. Willibrordus zijn opgeheven. Het kerkgebouw van de H. Martinus is gesloten. ...

Vereniging voor christelijk voorbereidend universitair onderwijs Aan het eind van de negentiende eeuw bestond er een behoefte aan gymnasia en Hogere Burgerscholen waar onderwijs gegeven werd met een christelijke inslag. Vanuit deze behoefte bracht de Confessionele Vereniging afdeling Utrecht op de jaarvergadering van haar hoofdbestuur in 1896 het voorstel in om in Utrecht tot de stichting van een christelijk ...

Inleiding De inventaris van het grootste gedeelte van de archieven van de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Utrecht is in 1973 gepubliceerd als onderdeel van Gebundelde inventarissen deel 3 (toegang 14). Voor gegevens over de geschiedenis van de lutherse gemeente kan dan ook verwezen worden naar de inleiding bij die inventaris. In de inventaris van de aanvulling wordt volstaan met enkele historische ...